Bánh Đa Gia Vị Đặc Biệt Phú Tài Gói - SP OCOP 3 Sao Hà Tĩnh

Bánh đa hay bánh tráng là loại bánh có ở nhiều vùng miền trên cả nước, nhưng nếu ai đã từng thưởng thức bánh tráng Hà Tĩnh hẳn sẽ cảm nhận được cái hương vị khác biệt thơm thơm, giòn giòn đến khó quên. Bánh Đa vừng (Hay còn có các tên gọi khác: Bánh đa Mè đen, Bánh đa Vừng đen) là một đặc sản của Hương Sơn Hà Tĩnh.Chắc chắn đã có nhiều người đã từng nghe và quen thuộc với đặc Sản nổi tiếng này rồi đúng không ạ.

Công đoạn chủ yếu để làm ra loại bánh này là phải tráng bánh cho mỏng, có lẽ vì vậy tên gọi của nó bắt nguồn từ đây. Người Hà Tĩnh quen gọi là bánh tráng, một số vùng gọi là bánh đa, có nơi lại gọi là bánh khô, dù tên gọi khác nhau nhưng đều chung một cách làm, chỉ khác nhau chỗ pha chế nguyên liệu và kích thước của bánh.

Có thể phân biệt bánh tráng Hà Tĩnh với các vùng khác là bánh ở đây to, dày và nhiều vừng. Nguyên liệu chính để làm bánh là bột gạo và vừng. Gạo phải là thứ gạo ngon, mới và trắng thì bánh mới có độ thơm và độ phồng khi quạt bánh chín. Gạo sau khi được sàng lọc kỹ, vo đãi thật sạch rồi cho vào nước lạnh ngâm chừng 4 đến 5 tiếng. Khi gạo đã mềm và có độ nở, cho gạo vào cối để xay thành bột. Nếu như bánh tráng một số nơi dùng loại vừng trắng thì bánh tráng Hà Tĩnh lại sử dụng vừng đen. Hạt vừng phải căng tròn, đen nhánh, đều hạt thì khi thưởng thức bánh mới cảm nhận được độ béo, độ bùi.

Cách làm bánh tưởng chừng đơn giản nhưng lại đòi hỏi độ khéo léo. Để tráng bánh, người làm bánh cần dùng một cái nồi, cho nước lạnh vào bên trong rồi dùng một tấm vải mỏng buộc trùm kín nồi. Ngoài ra, cần phải có thêm một thanh tre dẹt, bản mỏng để lấy bánh khi chín. Để bánh không bị dính vào thanh tre, người ta để sẵn một ống nước lạnh bên cạnh, mỗi lần lấy xong bánh lại thả que vào ống nước.

Khi nguyên liệu đã chuẩn bị sẵn sàng, bắc nồi lên bếp, đợi nước sôi, dùng một cái gáo múc một lượng bột vừa đủ rồi thêm một nhúm vừng và đổ lên trên tấm vải, dùng gáo tráng đều lớp bột và vừng thật mỏng theo hình tròn, động tác này phải khéo léo, nhanh nhẹn diễn ra chỉ trong vài giây. Khi bánh chín, dùng thanh tre luồn dưới bánh gỡ ra, trải bánh trên một cái vỉ được đan bằng tre. Một vỉ tre thường trải được rất nhiều bánh tùy vào người làm bánh đan vỉ dài hay ngắn. Người ta thường tráng bánh vào tiết trời nắng bởi nắng càng to thì bánh càng nhanh khô và quá trình phơi không bị gián đoạn như vậy bánh sẽ càng ngon. Muốn dự trữ bánh vào mùa mưa ta cho những chiếc bánh đã khô khén vào trong túi bóng và buộc chặt.

Từ lâu bánh đa vừng đen được coi như một loại đặc sản quà quê, mà du khách đến Hà Tĩnh thưởng thức một lần sẽ nhớ mãi. Bánh đa vừng đen có hương vị rất đặc biệt và không giống với các loại bánh đa ở các vùng miền khác. Khắp cả hai mặt chiếc bánh đa được rải đều một lớp vừng đen nhánh, khi nướng lên hương vị của hạt vừng quyện với mùi vị cay nồng của các loại gia vị khác như tỏi, tiêu… tạo nên một vị béo ngậy khó quên và luôn mang một hương vị riêng đậm đà của đặc sản Hà Tĩnh.

Bánh đa vừng đen Hà Tĩnh nhìn bề ngoài giống như bánh tráng, nhưng lại có màu đen nhánh. Ngoài việc sử dụng như một món ăn vặt thì chiếc bánh còn chứa rất nhiều chất dinh dưỡng, rất tốt cho sức khỏe. Những người phải làm việc đêm khuya chỉ cần nướng một vài chiếc bánh đa là đã có một món ăn đêm không béo, đỡ buồn ngủ, đối với những người thích ăn kiêng và những người muốn bổ sung thêm vừng đen vào khẩu phần ăn hàng ngày thì đây là lựa chọn hoàn hảo. Bánh đa vừng đen ăn kèm với các món ăn khác như lươn bằm, lươn sả ớt, lươn xào chuối, lươn xào cà, hến xào…

Chi tiết sản phẩm

Quy trình chế biến bánh đa vừng đen

Trước tiên dùng gạo mới, ngon để làm bánh, chứ không pha lẫn bột sắn, bột ngô… sau đó, đem gạo ngâm một đêm rồi nghiền nhỏ bằng những chiếc cối đá xay bằng tay.
Tiếp theo bột pha nước cho vừa đủ sền sệt rồi tráng lên chiếc vỉ bằng vải đặt trên nồi nước đun sôi. Vừng đen sau khi đem đi rửa sạch thì rắc đều đặn phủ một lớp màu đen cả hai mặt bánh rất bắt mắt và rắc cùng lúc tiêu, bột ngọt lên bánh. Cuối cùng đem bánh đi phơi khô và đóng gói bảo quản.

Cách thưởng thức và bảo quản bánh đa vừng đen

• Còn gì thú vị hơn khi được ngồi cùng gia đình quây quần bên mâm cơm, hay cùng nhâm nhi với tách trà nóng thật tuyệt đúng không các bạn.
• Bảo quản nơi khô ráo thoáng mát.
• Bạn muốn sở hữu một chiếc bánh đa vừng đen hay muốn đem về làm quà cho bạn bè, người thân.

Bánh đa vừng đen ngon nhất là khi vừa quạt (dùng quạt nan quạt lửa nướng trên than hồng). Quạt bánh tưởng chừng đơn giản nhưng không dễ chút nào. Cần lượng than vừa phải, quạt đủ gió để than nóng mà không bốc lửa làm cháy sém bánh, nhưng quạt quá nhẹ sẽ khiến bánh bị sượng. Quạt khéo là làm sao để những hạt vừng nhỏ xíu vừa đủ chín, vẫn còn nguyên hạt... Bẻ một miếng nhai giòn rụm, vị béo của vừng đen quyện với vị ngọt của bột gạo, vị cay nồng của tiêu, hương thơm đậm đà của tỏi... Người dân Hà Tĩnh rất thích dùng bánh đa vừng đen kẹp với bánh mướt (bánh ướt) chấm với nước mắm ngon, hoặc ăn kèm gỏi bắp chuối, hến xào... Có người khi ăn phở, cháo cũng ăn cùng với bánh đa vừng đen.

Hầu như du khách nào sau khi thưởng thức bánh đa vừng đen đều mua một ít về làm quà. Chỉ cần giữ khỏi ẩm, bánh đa vừng đen cất được rất lâu. Nếu không có bếp than củi, người ta cũng có thể chiên bằng dầu ăn. Bánh chiên giòn như bánh quạt than, nhưng ngấm dầu ăn nên hơi nhiều vị béo...

Bánh đa bao nhiêu calo?

Bánh đa hay còn có tên gọi khác là bánh tráng được làm từ bột gạo, người ta cán mỏng và phơi khô bánh tráng sau đó sử dụng vào nhiều mục đích khác nhau. Theo một số phân tích, bên trong 100g bánh đa có khoảng 333 calo. Phần lớn trong bánh là tinh bột.

Bánh đa được áp dụng để chế biến thành nhiều món chẳng hạn như bánh đa vừng đen, bánh đa trộn, bánh đa nướng, hoặc bạn cũng có thể nấu chín nó như bún hay phở. Mỗi loại bánh đa khi được chế biến khác nhau thì sẽ có lượng calo khác nhau.

Bánh đa nướng và bánh đa trộn thường được ăn kèm với nhiều nhân khác nhau như thịt, mỡ hành, tôm… Chính điều này đã làm tăng lượng calo so với bánh đa khô thông thường.

Làm bánh đa vừng đen cũng lắm công phu, người ta dùng gạo mới, ngon để làm bánh, chứ không pha lẫn bột sắn, bột ngô... như một số bánh đa nơi khác. Gạo ngâm một đêm được nghiền nhỏ bằng những chiếc cối đá xay bằng tay. Bột pha nước vừa đủ sền sệt rồi tráng lên chiếc vỉ bằng vải đặt trên nồi nước đun sôi. Vừng đen sau khi rửa thật sạch được rắc đều đặn phủ một lớp màu đen cả hai mặt bánh rất bắt mắt. Việc rắc tỏi thái nhỏ, tiêu, bột ngọt thế nào là bí quyết của từng lò bánh. Sau đó đưa bánh đi phơi khô là xong.

Đậm đà bánh tráng Hà Tĩnh

Ai từng đặt chân đến Hà Tĩnh, thường không thể cưỡng lại thú vui và văn hóa ẩm thực của vùng đất “túi mưa chảo lửa” này. Nhắc đến Hà Tĩnh, là nhắc đến kẹo Cu Đơ ngọt ngào bên cạnh bát nước chè xanh ấm áp tình quê, tình người. Cùng với nhiều món ăn dân dã khác, bánh đa (Bánh Tráng) ở Hà Tĩnh cũng để lại những dư vị khó quên đối với ai đã từng một lần được thưởng thức món ăn thôn quê đậm đà này.

Tôi đã từng đi qua nhiều vùng đất, từng được thưởng thức món bánh đa ở nhiều vùng quê khác nhau. Mỗi vùng có cách làm, cách lựa chọn nguyên liệu và hương vị đặc trưng riêng cho món ăn quê mình, nhưng với tôi, một người con sinh ra và lớn lên ở Hà Tĩnh thì không món bánh đa nào ngon bằng bánh ở quê . Cứ mỗi lần ăn miếng bánh đa vùng khác ở một miền đất khác, như một thói quen tôi lại nhớ tới hương vị bánh quê nhà.

So với bánh đa vùng khác, bánh đa quê tôi dày hơn, nhiều vừng (mè) hơn. Bánh được làm hoàn toàn bằng gạo non, là thứ gạo mới, không dùng loại gạo các mùa trước vì sẽ làm mất đi vị thơm, béo của bánh.

Để làm ra bánh cũng khá công phu. Gạo sau khi chọn được đem sàng lọc kĩ, vo đãi sạch, ngâm qua nước lạnh một đêm rồi được xay nhỏ bằng cối xay. Thường cứ sáng sớm khi gà chưa gáy, các bà, các o dạy làm bánh. Bột được hòa vừa với nước, sau đó được tráng trên vỉ vải đậy trên nồi nước sôi, khi vừa đổ bột lên vỉ, một nhúm vừng được rắc lên và trải đều khắp miếng bánh, sau đó dùng dao tre vót mỏng, dẹt, bản to lấy bánh ra và trải lên giá tre, chờ cho nắng lên thì phơi khô. Nhìn hơi bánh ngi ngút quanh bếp và từng chiếc giá tre này đến giá tre khác chứa đầy những chiếc bánh tròn, mỏng phơi khắp sân, tôi thấy được sự vất vả, chịu thương chịu khó cũng như tình yêu nghề của người nông dân để làm ra những chiếc bánh ngon và hấp dẫn.

Bánh đa Hà Tĩnh là một món ăn gần gũi, khó có thể thiếu trong mỗi bữa ăn đoàn tụ của các gia đình. Bánh đa làm xong, được bán đi khắp nơi, len lỏi ở hầu hết các làng, xóm, nhất là các chợ quê. Vào bất cứ chợ nào ở Hà Tĩnh, không khó để thấy hình ảnh các bà, các mẹ, các chị ngồi bên bếp than hồng, một tay cầm quạt quạt cho than đỏ, một tay cầm chiếc bánh nhanh tay lật qua lật lại để nướng chín đều chiếc bánh.

Bánh đa ở Hà Tĩnh thường được ăn chấm với nước mắm có tỏi, ớt đậm hương vị dân giã. Miếng bánh giòn, thơm, béo và bùi, đã ăn một miếng thì muốn ăn mãi… đối với nhiều người nếu cảm thấy khô, thì có thể nhúng qua nước cho mềm lại, dễ nhai hơn mà hương vị vẫn không thay đổi.

Cũng với chiếc bánh đa ấy, người dân Hà Tĩnh còn sáng tạo ra thứ bánh: hai ướt một ráo (bánh cặp). Bánh này, hai bên chiếc bánh tráng được đắp bằng bánh Mướt (bánh ướt), sau đó gấp lại ép chặt thành một cặp. Ngoài ra, nhiều người dân Hà Tĩnh rất thích ăn bánh Tráng kẹp với cơm nếp. 2 mảnh bánh đa đã nướng kẹp hai bên, cơm nếp dẻo – nếp nấu với đỗ xanh, đỗ đen hoặc lạc (đậu phộng) ở giữa, cái giòn, béo của bánh kết hợp với cái dẻo, thơm của cơm nếp hòa trộn thành một hương vị đặc biệt mà mỗi người con quê hương không thể quên được dù đi tới góc bể chân trời nào.

TVC giới thiệu Bánh đa Phú Tài

Với tôi, bánh Tráng quê nhà, cùng với bát nước chè xanh, với kẹo Cu Đơ… là những gì bình dị, giản đơn nhưng đậm đà hương vị quê nhà nhất. Đó chính là quê hương, là hồn quê neo đậu nơi trái tim mỗi người, để ai đi xa cũng nhớ về…

Bánh đa có thành phần chủ yếu là bột gạo được cán mỏng và phơi khô để làm thành nhiều món khác nhau. Nhìn sơ qua bánh đa có phần mỏng manh, tuy nhiên nếu xét về mặt năng lượng, bánh đa không hề thua kém bất kỳ món ăn nào.

Nhiều du khách nói rằng bánh đa vừng đen dân dã, đậm đà như cuộc sống và tính cách con người Hà Tĩnh!