Cù Lao Chàm – Hòn Đảo Ngọc Xanh Xứ Quảng

Mất khoảng 30 phút đến với Hòn Đảo Cù Lao Chàm chúng tôi thấy xa xa như một viên ngọc chưa được ngọt dũa, các cạnh của nó vẫn nguyên ven xù xì, ngăn chặn bằng những bãi đá nhấp nhô răng khểnh. Người ta thường nói Cù Lao Chàm là Hòn Ngọc mà thiên nhiên ban tặng cho xứ Quảng làm bình phong che chắn khi sóng cồn biển động thành phố.

Cù Lao Chàm xã cụm đào mang tên Tân Hiệp, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam, nhìn từ xa Cù Lao Chàm bao gồm 8 đảo nhỏ nằm rải rác: Hòn Lao, hòn Dài, hòn Mồ, hòn Khô Mẹ, hòn Khô Con, hòn Lá, hòn Tai, hòn Ông và có khoảng hơn 3000 người dân sinh sống.

Trở thành khu bảo tồn thí điểm thứ 2 trong cả nước sau hòn Mun Nha Trang, Cù Lao Chàm được đánh giá là một Hòn Ngọc với cảnh quan thiên nhiên hệ sinh thái quan trọng và có sự nổi bật về đa dạng sinh học rừng tự nhiên, bãi biển đẹp, rặng san hô được bảo tồn, thảm cỏ biển, rong biển và nhiều loại thủy sản có giá trị.

Một vẻ đẹp khó có thể quên, mặt biển xanh, nắng ban mai như tung tẩy reo cười, quanh đảo mặt nước quá cao thuận lợi cho thuyền bè lớn neo đậu nghỉ ngơi hoặc ẩn trú khi bão giá khi hành trình thương thuyền trên biển Đông. Tàu chợ đông nghẹt khách, chất chồng gồng gánh, xe cộ thủng thỉnh, dập dềnh dời bến, tàu thuyền như rượt đuổi nhau giữa mênh mông biển cả khiến một vùng trời nước xao động, bóng nắng đi dần về phía núi cầu cảng bãi làng nhộn nhịp ghé bến.

Điểm tham quan ở Cù Lao Chàm

Trong các hòn đảo ở Cù Lao Chàm thì hòn Lao là lớn nhất, du Lịch Cù Lao Chàm là hành trình khám phá hòn đảo xinh đẹp nhất, nơi có nhiều danh lam thắng cảnh nổi tiếng như Biển Cù Lao Chàm, lặn ngắm san hô, đi bộ dưới biển, Chùa Hải Tạng, Giếng Cổ 200 năm,Tổ đình Làng Yến, Bãi Xếp, Bãi Ông, Bãi Làng, Bãi Chồng, Bãi Hương… cùng những bãi cát dài trắng xóa mịn và bờ biển xanh ngắt tận chân trời, đây là những nơi mà người dân sinh sống hàng ngàn năm nay. Chợ ở Bãi Làng chỉ họp 3 tiếng buổi sáng khi những tàu cá cập bến họ mang về tôm, cua, cá, mự, buổi họp chợ không quá sầm uất như các chợ cá ở cửa biển thường thấy, ở đây chỉ chục người bán chục người mua gợi cho chúng tôi nhớ lại những chợ làng xưa nhẹ nhàng, giản dị.

Ở đây lưu giữ hàng chục di tích lịch sử độc đáo có niên đại từ đầu thế kỷ 18 đến nay và tồn tại những di tích tín ngưỡng thể hiện sự chuyển tiếp tín người từ cư dân Champa sống trên đảo sang cư dân Việt.

Chùa Hải Tạng nằm ở xóm cấm, sát chân núi phía Tây trên Bãi Làng là một di tích kiến trúc quan trọng của Cù Lao Chàm. Xưa kia thuyền bè thường ghé qua đảo để lấy nước ngọt hoặc trú bão họ đã góp tiền của với dân sở tại xây dựng ngôi chùa làm nơi thờ cúng, cầu mong bình yên trên biển cả. Theo nội dung tấm bia của chùa vào năm Cảnh Hương 19, 1758 ngôi chùa này được xây dựng ở một địa điểm khác nhưng đã bị bão tố làm sập hoàn toàn, sau đó vào năm 1848 người ta đã xây lại ngôi chùa ở vị trí hiện nay.

Ngôi chùa có tường đá bao quanh, mái tam quan đắp vồng giả ngói âm dương, góc sân trái có miếu Ngũ Hành, bộ vì kèo nếp nhà chính được kết cấu theo kiểu chồng giường giả thủ với nhiều chi tiết trạm trổ tinh tế. Bản thân ngôi chùa là một kiến trúc cổ lại nằm trong không gian tĩnh mịch càng làm tăng vẻ tôn nghiêm tô điểm cho thắng cảnh Cù Lao Chàm thêm phần hấp dẫn.

Các di tích trên Cù Lao Chàm đều có kiến trúc 3 gian, 2 trái, lối kiến trúc này ta sẽ gặp ở ông Tổ nghề Yến gắn kết với những di tích này là những sinh hoạt văn hóa phi vật thể mang đậm tính biển đảo của cư dân Cù Lao Chàm nhất là dịp đầu xuân như Lễ Cầu Ngư có múa hát bà Chạo vào đầu năm tại Lăng Ông, lễ tế Thành Hoàng, lễ tế Tiền Hiền, lễ tế Tổ Nghề Yến.

Lăng thờ Cá Ông tọa lạc trên gò đất cao thuộc khu dân cư xóm Đình, thôn Bãi Làng, xã Tân Hiệp cách bờ biển khoảng 40m, theo lời kể của các vị cao niên sinh sống ở đây, mỗi khi phát hiện Cá Ông chết ngư dân thường đem về an táng trên khu đất cát trắng bên cạnh di tích Lăng Cô Hồn. Hàng năm người dân trên đảo Cù Lao Chàm tổ chức cầu Ngư tại Lăng Ông Ngư trước khi vào mùa đánh bắt hải sản với cầu mong biển êm sóng dịu, ghe thuyền về chở đầy tôm cá.

Một điểm di tích rất nổi tiếng của Cù Lao Chàm đó là đền thời Ông Tổ Nghề Yến, vào khoảng thế kỷ thứ 17 một số ngư dân Việt đã đến cư trú trên dải đất rộng ở hòn Lao, dần dần tụ cư đông đúc lập nên Làng Tân Hiệp. Những di tích gắn liền với giai đoạn này có thể kể đến như miếu Tổ Nghề khai thác Yến Sào ở Bãi Hương được ông Hồ Văn Hòa, một viên quan giữ chức Quản Lĩnh Tam Tỉnh Yến Hộ dưới triều Vua Gia Long cho xây dựng để thờ các vị tiền bối của làng nghề Yến.

Qua các di tích vừa đi qua có thể hiểu thêm Cù Lao Chàm có vị trí xa xôi với đất liền nhưng là vùng đất mang đậm văn hóa tín ngưỡng truyền thống Việt Nam biểu hiện qua hệ thống di tích được phân bố dày đặc đầy đủ về loại hình trên một địa bàn có số dân cư thưa thớt. Để lý giải điều này một phần do vị trí của Cù Lao Chàm nằm ở nơi đầu sóng ngọn gió, đời sống kinh tế sinh hoạt luôn phải đối chọi những bấp bênh nên tư tưởng cầu may, cầu an đầu năm, đầu đánh bắt hải sản cầu sinh sôi nảy nở tôn trọng thế giới siêu nhiên, tìm về cội nguồn để đem đến sự an lành trong cuộc sống, luôn thường trực và biểu lộ rõ nét.

TVC giới thiệu Cù Lao Chàm

Đến Cù Lao Chàm vào lúc nào, thời gian nào? 

Du Lịch Cù Lao Chàm cũng như những nơi khác thuộc Miền Trung – Việt Nam, cũng có hai mùa rõ rệt mưa và nắng tuy nhiên do ảnh hưởng của hiện tượng biến đổi khí hậu toàn cầu, vào năm 2016 lượng mưa rất ít chỉ có lèo tèo một vài cơn bão nhỏ và phần lớn là bị ảnh hưởng của bão.

Nếu muốn chắc chắn cho chuyến đi của mình không bị ảnh hưởng, hãy theo dõi dự báo thời tiết thường xuyên trước khi đặt vé máy bay, vé tàu.

Thời gian hợp lý nhất thì bạn nên đến Du Lịch Cù Lao Chàm vào khoảng tháng 03 đến cuối tháng 09, lưu ý một chút tại các bãi biển thì trung bình khoảng từ cuối tháng 4 đến giữa tháng 5 trở đi mới có thể tắm biển vui được. Địa điểm đẹp nhất để tắm và lặn Cù Lao Chàm là Hòn Dài và Bãi Xếp…

Đến Cù Lao Chàm bằng phương tiện gì? 

Nhiều năm trước đây khi du lịch chưa phát triển, Cù Lao Chàm vãn là một hòn đảo hoang sơ với 3000 dân sinh sống chủ yếu bằng nghề đánh bắt cá. Và phương tiện duy nhất chỉ có tàu gổ (Tàu chợ) di chuyển từ đát liền ra đảo và ngược lại, mỗi ngày 1 chuyến. mang tất các nhu yếu phẩm và vận chuyển người ra đảo.

10 năm trở lại đây, khi Cù Lao Chàm được công nhận là Khu sinh quyển thế giới. Nên du khách đến với Du Lịch Cù Lao Chàm – Hội An di chuyển bởi đội ngũ Ca Nô cao tốc đời mới, để phục vụ các nhu cầu: Tham quan, đi lại, lặn ngắm san hô, tham gia tour câu cá, tour câu mực tại đảo Cù Lao Chàm.

Các phương tiện đi lại chủ yếu của người dân trên đảo đa số di chuyển bằng các trang thiết bị đi trên nước như:

• Ca Nô Cao Tốc 
• Thuyền gổ (Ghe gổ)
• Thuyền đánh cá
• Bè phao
• Thúng Chai
• Thuê ca nô cao tốc

Ngoài ra nếu du khách muốn đi tham quan quanh đảo có thể chọn cho mình 1 chiếc xe máy (ngư dân trên đảo cho thuê xe máy với giá 150,000 – 200,000/1 ngày. Và chi phí xăng cộ du khách tự túc) Trước khi khởi hành tham quan đảo, du khách lưu ý trên đảo nhiều dốc thẳng đứng và đường gồ ghề khó đi, cần kiểm tra hệ thống phanh hãm. Và điều đặc biệt lưu ý là nên đội nón bảo hiểm khi tham gia giao thông.

Và đặt biệt hơn nếu quý khách tham gia đoàn đông muốn chiêm ngưởng hết vẻ đẹp tìm ẩn của đảo Cù Lao Chàm, có thể thuê cho mình 1 tàu gổ hoặc sang hơn nên thuê ca nô cao tốc, để di chuyển nhanh và an toàn, tránh trường hợp say sóng.

Đến Cù Lao Chàm nên ăn gì?

Các món ăn mang đậm nét ẩm thực Cù Lao Chàm không thể bỏ qua khi bạn đến Du Lịch Cù Lao Chàm:

Đến Cù Lao Chàm du khách không thể bỏ qua và tận hưởng các món đặc sản biển đặc trưng của du lịch biển đảo trong xanh, mát lành được mệnh danh bầu sinh khí quyển thế giới được Unesco công nhận. Du lịch Cù Lao Chàm cùng khám phá và thưởng thức các món ăn đặc trưng của vùng biển này…

Ốc vú nàng: Một loại đặc sản nổi tiếng của vùng duyên hải Miền Trung vốn nổi tiếng ngay từ tên gọi của nó. Ốc vú nàng có vỏ xà cừ hình chóp nón, giống đôi gò bồng đảo của các cô gái dậy thì, thân ốc màu vàng pha xanh, nhưng mỗi khi có tay người chạm phải thì chuyển sang sắc hồng e lệ.

Cua đá: Trung bình chỉ lớn bằng nắm tay, và có màu sắc rất ấn tượng, mai và các chi màu nâu tím, phần bụng dưới ngả màu vàng ươm. Cua đá rất khoẻ, chạy nhanh, và thường chỉ lú đầu khỏi hang khi đêm xuống để đi ăn. Đó cũng là lúc những cư dân trên đảo đi săn cua đá. Một thợ săn cua cho biết, đi săn mà gặp 10 con, bắt được 4 – 5 con là nghề lắm rồi. Cũng do cái “tội” nhanh chạy, dẻo dai, leo núi khoẻ, lại chuyên “ăn chay” nên thịt cua đá phải nói theo ngôn ngữ của người Hoa Chợ Lớn là “dzách lầu”, từ cái nước luộc cua đã đượm vị ngọt nhẹ, dịu thanh, thịt cua dai hơn hẳn cua biển, cua đồng, không chút mùi tanh.

Rau rừng: Mọc hoang ở các chân núi, khá phong phú về chủng loại, với vài chục loại: rau dớn, rau sân, rau lủi, mã đề… Cuối xuân, đầu hạ là vào mùa chính thu hoạch rau rừng của đảo này. Có nhiều cách chế biến rau rừng. Thường người ta trộn nhiều loại với nhau, như vậy mới hội tụ đủ các vị đắng, cay, ngọt, bùi, béo. Đơn giản nhất là luộc rau, chấm mắm cái dầm ớt tỏi (loại mắm được làm bởi những con cá tươi nguyên từ xứ biển nơi đây). 

Đến Cù Lao Chàm ở đâu?

Hệ thống các Homestay tại Cù Lao Chàm được mình phân bố theo từng khu vực cụ thể, sắp xếp theo tiêu chuẩn khách sạn để bạn có thể liên hệ đặt phòng một cách dễ dàng, nhanh chóng. Để bảo đảm còn phòng hãy đặt trước ít nhất 15 ngày khi bạn tham gia tour ghép Cù Lao Chàm, hoặc đi Cù La Chàm tự túc. Các Homestay ở Cù Lao Chàm đều phục vụ ăn sáng miễn phí nhé, ngoài ra giá phòng đều bao gồm thuế và phí phục vụ khoảng 5 -10%.

Nhà nghĩ trên đảo Du lịch Cù Lao Chàm không giống như các khách sạn hay khu nghĩ dưỡng như trong đất liền, mà là các nhà nghỉ kiểu homestay nhưng rất thú vị với bất cứ du khách nào muốn khám phá và trải nghiệm tại hòn đảo này. Giá dịch vụ của các homestay dao động từ 150,000 VNĐ – 200,000 VNĐ /người hoặc 400,000 VNĐ / phòng 2 người.

Các Homestay này không chỉ cung cấp dịch vụ lưu trú lại mà còn cung cấp đầy đủ cho du khách các dịch vụ bỗ sung như: các dịch vụ ăn uống, giặt đồ, cho thuê xe, hướng dẫn viên, thuê thuyền, lặn san hô… Người dân ở đây hiền lành, thân thiện và hỗ trợ khách du lịch rất nhiệt tình.

Do các Homestay tại Cù Lao Chàm rất ít nên mình chỉ xin đăng một số Homestay tại Cù Lao Chàm tiêu chuẩn ok và được nhiều người chọn khi đến Cù Lao Chàm.

Ngoài ra nếu các bạn muốn có một không gian riêng biệt, một mình với thiên nhiên bao la. Hãy chọn cho mình một lều ngủ du lịch, tiện lợi và dễ dàng di chuyển trong mọi tình huống… Giá cho thuê 1 lều từ: 150,000 VNĐ – 200,000 VNĐ.

Đến Cù Lao Chàm nên đi đâu?

Các điểm tham quan mà bạn nên đến khi Du lịch Cù Lao Chàm như sau:

Các điểm tham quan tại đảo Cù Lao Chàm: Bảo tàng Cù Lao Chàm, Giếng cổ Người Chămpa, Hang Yến, Chợ Hải Sản, Chùa Hải Tạng, Khu làng nghề cá, Tổ đình làng Yến, Âu Thuyền. Thuê xe máy đi tham quan vòng quanh đảo, Thuê Ca nô tham các đảo, Thuê tàu gổ đi câu cá…

Giá vé tham quan Cù Lao Chàm?

Đối với những bạn muốn Du lịch Cù Lao Chàm tự túc hay phượt thì nên nắm được một số thông tin về giá vé tham quan tại Cù Lao Chàm như sau:

Vé Ca Nô cao tốc: 450,000 VNĐ / 2 chiều đón khách tại cảng (không bao gồm ăn uống, tham quan)

Chi phí bảo tồn: 90,000/1 khách 

Chi phí lên đảo: 30,000/1 khách

Chi phí vệ sinh: 20,000/1 khách

Đến Cù Lao Chàm mua gì về làm quà?

Các món đặc sản, quà biếu cho người thân bạn bè, hay để dành khi về đến nhà thưởng thức sau chuyến Du lịch Cù Lao Chàm như:

Du lịch Cù Lao Chàm Hội An ngoài phong cảnh biển đẹp và người dân hiền hoà trên đảo cùng với các món ăn đặc sản, quà biếu cho người thân bạn bè, hay để dành khi về đến nhà thưởng thức sau chuyến Tour Cù Lao Chàm như:

Hải sản tươi sống: Các loại tôm như Tôm hùm, cua đá một đặc sản duy chỉ có tại đây, các loại cá, các loại ghẹ, (nơi mua tốt nhất nên mua tại Chợ Hải Sản Cù Lao Chàm)

Các loại hải sản tươi sống: 

• Tôm Hùm
• Mực khô, mực một nắn
• Dứa rừng phơi khô
• Hà thủ ô phơi khô
• Bánh cây Ngô đồng

Và đặc biệt là võng làm bằng cây Ngô Đồng (duy chỉ có tại Cù Lao Chàm, Quí khách có thể đặt hàng, sau 1 tháng sẽ nhận được Võng Ngô Đồng được làm bằng tay. Giá cho 1 võng từ 2,500,000 – 3,500,000/1 Võng).

Bước chân lên đảo có nhiều điều thú vị nhưng với chúng tôi cũng như nhiều du khách ấn tượng nhất vẫn là màu xanh hoang sơ của rừng, cả cánh rừng uy nghiêm với 1549 ha rừng nguyên sơ. Nhiều loại cây quý hiếm hàng trăm năm tuổi như Thiên Tuế, Kền Kền, Giẻ Chua, các dược liệu quý chất lượng tốt như Mã Tiền, Ối Tím, Ngũ Gia Bì, có gần tới 200 loại dược liệu đang được Viện dược liệu Việt Nam triển khai và hướng dẫn người dân bảo tồn và thu hái. Đã từ bao giờ Cù Lao Chàm như pháo đài che chắn Cửa Đại, bảo vệ đô thị Thương Cảng Hội An khi men theo những con đường mòn leo lên sườn núi trên những luồng cây lá thấp là rừng xanh cây lá rộng nhiệt đới phân bố từ độ cao 50-500m...

Quảng Nam là điểm đến vừa hấp dẫn vừa an toàn đang thu hút du khách đến với nơi đây với vẻ đẹp thiên nhiên ban tặng cho Hòn Đảo Ngọc này!