Cuộc đời của Pi

Đối với người viết văn, một tác phẩm văn học không chỉ là đứa con tinh thần, chứa đựng toàn bộ tâm huyết của người viết, mà đó còn là tấm gương soi, phản chiếu cuộc đời, sự nghiệp, suy nghĩ và cái nhìn của họ về cuộc đời. Đó là lý do trong phần mở đầu của quyển sách “Cuộc đời của Pi”, tác giả của cuốn sách, nhà văn Yan Martel đã viết: “Mọi việc ở đời có bao giờ diễn ra như ta vẫn tưởng, nhưng biết làm sao. Cuộc đời đem cho ta cái gì thì ta phải nhận cái đó và chỉ còn cách làm cho chúng tốt đẹp nhất mà thôi”. Câu mở đầu ấy như đã thâu tóm lại toàn bộ ý chính của “Cuộc đời của Pi” và hành trình gian nan của tác giả để có thể viết nên câu chuyện đó. Và cũng chính “Cuộc đời của Pi” đã đem đến cho Yan Martel giải thưởng Man Booker danh giá cũng như thu hút hàng triệu lượt xem khi cuốn tiểu thuyết được chuyển thể thành bộ phim điện ảnh cùng tên dưới đôi bàn tay tài hoa của đạo điễn phim “Ngọa hổ tàng long” đình đám Lý An.

Về tác phẩm “Cuộc đời của Pi”

Cuốn tiểu thuyết xoay quanh hành trình sống còn vô cùng kỳ lạ và khó tin của chàng trai huyền thoại mang tên Piscine Molitor Patel, mà mọi người vẫn biết đến cậu với cái tên Pi. Sau vụ đắm tàu đã cướp đi sinh mạng của tất cả hành khách và thủy thủ đoàn ngoại trừ Pi, cậu đã lênh đênh trên biển trong suốt 227 ngày cùng với chú hổ Bengal Richard Parker, một loài thú ăn thịt hung dữ từ sở thú Poddicherry mà gia đình cậu từng sở hữu khi còn sống ở Ấn Độ. Việc lớn lên cùng với những con vật trong sở thú cùng với sự ngoan thần kỳ lạ của cậu với Thượng đế đã hun đúc trong trái tim cậu một sự thiện lương vô cùng thuần khiết và trong sáng. Cậu ăn chay và thể hiện sự say mê bất tận của mình đối với tôn giáo khi cậu cùng một lúc theo ba đạo Hindu, Hồi giáo và Thiên Chúa giáo. Mà suy cho cùng, trong mắt cậu và cũng là trong đôi mắt của Martel, Thượng đế thì chỉ có một và nếu như tất cả mọi người cùng thờ Thượng đế, thì vì lý do gì một con người không thể theo nhiều đạo để có thể đến gần hơn với Người, để yêu thương Người. Chính niềm tin vô tận ấy của cậu với Thượng đế đã trở thành ngọn hải đăng, chỉ dẫn và tiếp thêm sức mạnh cho cậu vượt qua cuộc chiến giành giật sự sống giữa con người với thiên nhiên, biển cả hung tàn và đáng sợ.

Những tầng ẩn dụ trong “Cuộc đời của Pi”

Đến với độc giả Việt Nam qua lời dịch tài tình của dịch giả Trịnh Lữ, “Cuộc đời của Pi” đã vẽ nên một tuyệt tác của thiên nhiên với màu sắc huyền ảo mà vẫn vô cùng sống động, chân thực. Khung cảnh thiên nhiên hiện lên trong lời văn của Yan Martel như một nhân vật đang sống, đang thở, đang cảm nhận chứ không còn chỉ là một thứ phông nền vô tri, nơi các nhân vật thể hiện câu chuyện của mình. Nó cũng có cảm xúc, cũng biết buồn, biết vui, cũng biết giận dữ, biết tĩnh lặng đầy chiêm nghiệm, suy tư. Những câu văn tả trời, tả biển, tả nắng, tả mây, tả con Richard, tả những con cá mập, tả những cơn bão tố, cơn giông, tả màn đêm với ánh trăng bạc, tả ban ngày với ánh mặt trời chói chang, dưới ngòi bút của Yan Martel đều mang đến những chi tiết vô cùng quyến rũ, đẹp đến nao lòng người đọc. Một đoạn văn miêu tả một đàn cá lượn qua hay miêu tả một thành phố nằm sâu dưới đáy biển mà không phải ai cũng đã có thể nhìn thấy, ngay cả nhân vật chính trong cuốn tiểu thuyết cũng chưa thực sự nhìn thấy nó, nhưng qua lối viết của tác giả, những hình ảnh đó lại hiện lên chân thực đến lạ kỳ trước mắt người đọc, cuốn hút họ vào một không gian của ánh sáng với những luồng sáng chuyển động theo từng câu chữ và rì rào kể cho họ nghe những câu chuyện đã nhuốm màu thời gian cũng như những chiêm nghiệm về cuộc đời.

Thế nhưng, nổi bật trên khung cảnh thiên nhiên vốn được coi là tuyệt tác ấy, Pi, con người nhỏ bé đứng trước thiên nhiên to lớn, hoang dại và tàn nhẫn kia lại xuất hiện với một vẻ đẹp kiên cường, mạnh mẽ, khôn ngoan và trên hết là khao khát được sống. Sự thay đổi về tâm lí nhân vật trong cuốn tiểu thuyết như nói lên những sự thật về bản chất con người. Ai cũng muốn sống và họ làm mọi thứ để được sống, giống như Pi khi đối mặt với cuộc chiến sống còn với biển cả hung tàn, cậu đã làm mọi thứ để có thể tồn tại, kể cả việc phá vỡ những giới luật của bản thân, chà đạp lên sự thiện lương trong sáng vốn có của cậu. Thế nhưng con người vốn dĩ cũng rất yếu đuối, dễ bị tổn thương, sợ hãi trước những thứ hoang dại mà họ chưa từng biết đến, như cái cách Pi sợ hãi trước cuộc chiến sống còn giữa ba con thú hoang hay cái cách Pi rơi nước mắt khi bẻ cổ một con cá. Không chỉ có vậy, Pi và Richard trong cuốn sách này được miêu tả như hai mà một, là hai mặt đối lập của một đồng xu, là hai phần trong một thực thể thống nhất, thể hiện rõ nhất phần “con” và phần “người” trong một con người. Pi cần Richard để tồn tại, như một con người cần đến bản năng tối thiểu nhất để sinh tồn trong một hoàn cảnh ngặt nghèo, chênh vênh giữa sự sống và cái chết. Sự hòa hợp đáng ngạc nhiên của Pi và Richard trên chiếc xuồng gỗ lênh đênh cũng chính là sự thỏa hiệp với cái dã tâm trong mình của một con người để có thể tồn tại. Điều đó đã lý giải vì sao, với một người ăn chay và đã khóc khi phải giết một con cá như Pi lại có thể có được sự thỏa mãn khi tìm thấy một nguồn săn bắt dồi dào để phục vụ cho sự sinh tồn của mình.

Trên hết, Yan Martel đã nhấn mạnh sự tồn tại của Thượng đế. Trong cuốn tiểu thuyết của ông, Thượng đế đã xuất hiện với một hình ảnh khác biệt chứ chưa nói là có phần méo mó. Thượng đế ở đây không nhân từ, không bao dung, không tỏa ánh hào quang như chúng ta vẫn tưởng. Người hiện lên trong Pi, khổ cực như vị chúa cứu thế Jesus, dễ tổn thương, cô độc, lạc lõng như một con người. Người hòa mình vào thiên nhiên, lãnh khốc và tàn bạo nhưng cũng đầy ắp những tâm sự, những câu chuyện đã mang màu rêu phong. Và ở nơi đó, không hề có phép màu nào xảy ra, chỉ có khát khao được sống mãnh liệt, khao khát được tồn tại của con người. Tuy nhiên Người vẫn có thể dẫn lối cho Pi vượt qua những gian nan, vượt qua cái chết để tìm được bến sống dù có phải phá bỏ đi những quy luật của lương tâm con người bởi đến cuối cùng, Thượng đế cũng chỉ là một đức tin, một nơi để con người có thể tìm về khi lạc lối dù rằng cũng đã có lúc con người mất đi niềm tin vào chính đức tin ấy của mình: “Nhưng cái mũ của Thượng đế lúc nào cũng chực tuột ra. Áo quần của Thượng đế cứ rách nát dần. Con mèo của Thượng đế là mối hiểm họa. Chiếc bè cứu nạn của Thượng đế là nhà tù. Dải đất mênh mông của Thượng đế đang dần giết mòn chính tôi. Và lỗ nhĩ của Thượng đế dường như không hề lắng nghe tôi.”

Ý nghĩa về đức tin mà tác giả muốn truyền đạt

“Cuộc đời của Pi” mang đến cho độc giả một kho tàng lớn những triết lý về cuộc đời. Yan Martel đã thành công trong việc chuyển những chiêm nghiệm về cuộc sống của mình vào tác phẩm, thổi vào những điều mà dường như ai cũng đã biết một làn gió tươi mới. “Cuộc sống là một câu chuyện”, “Cuộc đời của Pi” cũng chính là cuộc đời của Martel trên con đường đi tìm chân lý sống của cuộc đời mình để rồi đúc rút lại một chân lý ngắn gọn: Sẽ luôn có một Thượng đế bên trong mỗi chúng ta, điều cơ bản chỉ là bạn cần phải có niềm tin vào chính mình, vào Thượng đế ấy. “Cuộc đời của Pi” không chỉ mang ý nghĩa sâu sắc về cuộc sống, đây còn là một liều thuốc, một chỉ dẫn cho những con người đang dần mất đi niềm tin vào cuộc đời, vào chính mình, vào đức tin của mình, và cả vào con người.

Khách hàng khi mua hàng xin liên hệ:

Công ty Cổ phần Văn hóa và Truyền thông Nhã Nam
Trụ sở: 51B, ngõ 35, Khương Hạ, Khương Đình, Thanh Xuân, Hà Nội

1. Khách hàng mua lẻ liên hệ: 0964 807 488  (Ms. Ngọc) để được tư vấn, hỗ trợ

2. Khách hàng mua đại lí liên hệ: 0247 774 69 99