Tương Mẹc Cảng Hoàng Thị Phượng – OCOP 3 Sao Cao Bằng

TVC giới thiệu Hộ Kinh Doanh Hoàng Thị Phượng - Tương Mẹc Cảng

Đặc sản tương lúa mì (tương Mẹc Cảng) tại phố Thông Huề, xã Đoài Dương, huyện Trùng Khánh (Cao Bằng) bao đời nay vốn rất nổi tiếng, là nguyên liệu tạo nên sự thơm ngon cho nhiều món ăn, được người dân trong và ngoài tỉnh ưa chuộng.

Trùng Khánh nổi tiếng với những món ăn dân dã mà rất đặc biệt, từ nguyên liệu có sẵn hoặc do người dân tự làm ra. Trong đó phải kể đến món tương “mẹc cảng” (tương mạch, tương lúa mì) có từ lâu đời. Tương mạch là nguyên liệu chế biến thành nhiều món ăn thơm ngon tạo nên nét văn hóa ẩm thực độc đáo đặc trưng của miền biên viễn Trùng Khánh.

Nghề làm tương mạch (tương lúa mì, tương Mẹc Càng) ở huyện Trùng Khánh (Cao Bằng) đã có từ lâu đời. Đến nay, người dân nơi đây vẫn giữ nghề truyền thống của tổ tiên để lại như lưu giữ một nét văn hóa ẩm thực độc đáo của quê hương.

Đối với người Tày - Nùng ở Trùng Khánh, tương mạch (tiếng Tày gọi là "mẹc cảng") là một gia vị không thể thiếu trong các bữa ăn hằng ngày và trong các dịp lễ, Tết. Trải qua hàng trăm năm, tương mạch trở thành một thứ quà đặc sản trong hành trang ngày về của những du khách đến thăm Trùng Khánh. Tương mạch được chế biến tại xã Thông Huề và thị trấn Trùng Khánh có mùi vị đặc trưng rất riêng, nên từ lâu xã Thông Huề và thị trấn Trùng Khánh trở thành “thủ phủ” sản xuất tương mạch. Để có được vị ngọt dịu và hương thơm đặc trưng của tương, người dân phải chế biến rất công phu và nhiều thời gian với công thức gia truyền.

Phố Thông Huề, ở Trùng Khánh bao đời nay vốn nổi tiếng với nghề làm tương lúa mì, người địa phương gọi là tương Mẹc Cảng, đây là nguyên liệu chế biến thành nhiều món ăn thơm ngon tạo nên nét văn hóa ẩm thực độc đáo đặc trưng của miền biên viễn Trùng Khánh. 

Tương Mẹc Cảng được chế biến hoàn toàn theo cách thủ công truyền thống với sự kết tinh từ những nguyên liệu của tự nhiên là lúa mì, ngải đắng. Món tương này được sử dụng như một loại nước chấm tuyệt vời cho các món luộc, như: thịt lợn luộc, thịt dê luộc, rau muống luộc. Ngoài ra còn dùng để kho thịt, làm gia vị nêm rất quan trọng trong món đặc sản Khau nhục.

Khám phá bí kíp làm tương Mẹc Cảng

Nghề làm tương Mẹc Cảng (tương lúa mì) ở xóm Thông Huề, xã Đoài Dương, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng đã có từ lâu đời. Đến nay, trong xóm vẫn còn hơn 20 hộ dân đang bảo lưu và phát triển công thức làm tương một cách chuyên nghiệp.

Tương Mẹc Cảng - đặc sản miền sơn cước, là một gia vị không thể thiếu trong các bữa ăn hàng ngày, trong các dịp lễ, tết, cưới hỏi của người dân bản địa nơi đây. Tương được chế biến bằng phương pháp thủ công có màu nâu đậm, sánh, với mùi thơm và vị ngọt bùi. Với hương vị riêng đó, tương mẹc cảng là một gia vị hoàn hảo góp phần tạo nên món những món ăn mang đậm hồn non nước.

• Kỹ thuật làm tương Mẹc Cảng phải trải qua rất nhiều công đoạn. Đầu tiên, phải chọn loại lúa mì mẩy hạt, sàng sẩy sạch và phơi khô.

• Tiếp đó, lúa mì được đem xát thành bột. Bột được nhào đều với nước và nặn thành từng bánh tròn đường kính khoảng 20 cm.

• Sau đó, đun nước sôi để thả bánh đã nặn xuống, đợi đến khi bánh chín nổi lên thì đem phơi nắng.

• Dùng lá ngải đắng ủ khoảng 3 - 4 tối, sau đó phơi khô cho đến khi bánh có mùi thơm của lúa mì và đem về rửa sạch. Tiếp theo là công đoạn ngâm muối, ủ và xát thành bột đặc. Sau cùng là công đoạn đánh tương - đây là khâu rất quan trọng bởi nếu chưa thuần thục, tương ăn không thơm ngon.

• Thành phẩm tương phải có màu nâu đậm, sánh, dịu, có mùi thơm ngọt, bùi mới là sản phẩm đạt tiêu chuẩn.

Tương Mẹc Cảng mang hương vị đậm đà rất riêng mà không phải loại gia vị nào cũng có được. Với hương vị đặc trưng, sản phẩm tương Mẹc Cảng của hộ kinh doanh Hoàng Thị Phượng (xóm Thông Huề, xã Đoài Dương, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng) đã đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao cấp tỉnh năm 2022.

Sau khi được công nhận, sản phẩm đã dần khẳng định được vị thế thương hiệu trong tâm trí của người tiêu dùng và trở thành món quà dành tặng bạn bè, người thân khi đến với miền Non nước Cao Bằng.

Tương Mẹc Cảng - Món ăn đậm hồn núi

Phố Thông Huề, xã Đoài Dương (Trùng Khánh) bao đời nay vốn nổi tiếng với nghề làm tương lúa mì (người địa phương gọi là tương Mẹc Cảng), đây là nguyên liệu chế biến thành nhiều món ăn thơm ngon tạo nên nét văn hóa ẩm thực độc đáo đặc trưng của miền biên viễn Trùng Khánh.

Phố Thông Huề vẫn giữ được nghề truyền thống nhưng chỉ còn gần 2 chục hộ làm tương chuyên nghiệp. Tương ở Thông Huề được chế biến từ nguyên liệu lúa mì có vị ngọt và thơm rất đặc biệt. Để có được vị ngọt dịu và thơm, người dân nơi đây phải chế biến rất công phu và nhiều thời gian với công thức do tổ tiên truyền lại.

Theo chị Hoàng Thị Phượng, phố Thông Huề, làm tương trải qua rất nhiều công đoạn. Đầu tiên, chọn nguyên liệu và tạo bánh. Người làm tương phải chọn loại lúa mì mẩy hạt, sàng sẩy sạch, phơi khô, sau đó đem xát thành bột. Hòa bột vào nước sôi nhào đều và nặn thành từng bánh tròn đường kính khoảng 20 cm. Sau đó, đun nước sôi rồi thả bánh đã nặn xuống, đợi đến khi bánh chín nổi lên thì đem phơi nắng.

Dùng lá ngải đắng về ủ khoảng 3 - 4 tối cho bánh mốc xanh, sau đó phơi khô cho đến khi bánh có mùi thơm của lúa mì và đem về rửa sạch cho hết phần mốc xanh. Đến công đoạn ngâm muối: Bánh tương đun nước muối và lọc sạch. Bánh sau khi phơi bẻ từng miếng nhỏ rồi cho vào nước muối đã lọc ngâm khoảng 15 - 20 ngày cho bánh mềm rồi đem ra phơi nắng trong 5 - 6 ngày cho khô, thơm và vàng. Tiếp theo, mang bánh đã phơi đem đi xát thành bột đặc.

Đến công đoạn đánh tương: Bánh tương xát thành bột đựng vào trong chậu hoặc xô rồi mang ra phơi nắng, đánh đều tương từ dưới lên sao cho các lớp tương được hấp thụ đủ ánh nắng. Công đoạn đánh tương rất quan trọng bởi nếu chưa thuần thục sẽ làm tương ăn không thơm ngon. Trong quá trình làm tương, chỉ cần đảo một lần vào buổi sáng nếu không tương sẽ bị chua. Sản phẩm tương làm ra phải có màu nâu đậm, sánh, dịu, có mùi thơm ngọt, bùi.

Tương Mẹc Cảng được chế biến hoàn toàn theo cách thủ công truyền thống với sự kết tinh từ những nguyên liệu của tự nhiên là lúa mì, ngải đắng; là món ăn mang tính cộng đồng rất cao. Từ món tương lúa mì nhưng qua cách chế biến và kết hợp các gia vị, nguyên liệu khác nhau sẽ tạo nên những món ăn vừa thơm ngon lại mang đậm bản sắc dân tộc.

Món tương thông dụng nhất chính là được sử dụng như một loại nước chấm tuyệt vời cho các món luộc, như: thịt lợn luộc, thịt dê luộc, rau muống luộc. Tương dùng để kho thịt, làm gia vị nêm rất quan trọng trong món đặc sản Khau nhục. Đặc biệt, trong dịp Tết "So lộc" (mùng 6/6 âm lịch) và tết Rằm tháng Bảy, tương được dùng làm nước chấm thịt vịt và là hương liệu thơm ngon để trộn lẫn ăn với bún.

Sau khi thành phẩm, tương Mẹc Cảng được đóng vào hộp, dán tem mác sản phẩm, hiện theo giá thị trường 1 hộp tương 500g bán với giá 50.000 đồng, hộp 700g có giá 70.000 đồng. Nhiều năm nay, tương Mẹc Cảng được các huyện, thành phố trong tỉnh và ngoài tỉnh biết đến, khách hàng hầu hết đã quen vị. Chính vì vậy, nghề truyền thống độc đáo này đã đem lại thu nhập ổn định cho người dân, trung bình một mẻ tương mỗi hộ kiếm được từ 5 - 10 triệu đồng tùy theo số hộ làm ít hoặc nhiều.

Người dân Thông Huề xây dựng thương hiệu không cần bảng hiệu quảng cáo mà bằng chất lượng của tương, tương thơm ngon thì tự nhiên người dân khác lan truyền. Họ cho rằng, cách mở xưởng làm tương kiểu công nghệ mới sẽ không giữ nguyên vẹn mùi vị thơm ngon. Chính việc làm tương thủ công, dân dã thông qua bàn tay của người thợ vào mỗi buổi sớm mai mới có thể tạo nên sự thơm ngon của tương.

Nghề làm tương ở phố Thông Huề không rõ chính xác có từ bao giờ, chỉ biết từ lâu, mỗi gia đình đều có ít nhất một chum tương để ăn trong năm và làm quà biếu khách đến chơi. Để có được mẻ tương ngon, ngoài nguyên liệu chuẩn, kinh nghiệm truyền thống, người làm tương còn đặt cả tâm tư, tình cảm của mình vào đó.

Phó Chủ tịch UBND xã Đoài Dương (Trùng Khánh) Nông Thị Huyên cho biết: Tương Mẹc Cảng là một món ăn được chế biến cầu kỳ, tốn nhiều thời gian và đòi hỏi sự khéo léo, kinh nghiệm của người làm. Nó là sự kết tinh độc đáo từ những nguyên liệu tự nhiên như lúa mì, ngải đắng và đặc biệt là tinh khí của ánh nắng mặt trời.

Bởi thế nên tương Mẹc Cảng vừa ngon, vừa bổ, vừa mang hương vị đậm đà rất riêng mà không phải loại gia vị nào cũng có được. Để giữ gìn và phát triển nghề truyền thống, mở rộng thị trường cho sản phẩm tương Mẹc Cảng, chính quyền địa phương tiếp tục vận động người dân mở rộng diện tích trồng nguyên liệu, đăng ký xây dựng sản phẩm OCOP cho tương Mẹc Cảng.

Ngày nay, cuộc sống có nhiều thay đổi, yêu cầu về khẩu vị của con người vì thế cũng cao hơn. Nhưng với người dân phố Thông Huề nói riêng và Cao Bằng nói chung, món tương này vẫn luôn là thứ gia vị được người dân ưa chuộng, bởi nó được làm từ nguyên liệu do chính người dân tự tay trồng và sẵn có từ núi rừng, thiên về mùi tự nhiên, mang hương vị thanh nhã, đậm đà sắc thái bản địa. Chính vì vậy mà trong tâm thức của mỗi người dân nơi đây, tương lúa mì là món gia vị gắn liền với một vùng ký ức tuổi thơ. Dẫu có xa quê hương nhiều năm trời, khi trở về họ vẫn nhớ tới món ăn mộc mạc mang đậm hồn núi như tương Mẹc Cảng.

Công ty Chúng tôi Cam kết bán hàng 100% chính hãng, đúng giá, đúng chất lượng sản phẩm, dịch vụ đã công bố trong gian hàng:

✔ Quý khách mua hàng được kiểm tra trước khi thanh toá

✔ Được đổi trả nếu hàng bị lỗi hỏng không đặt yêu cầu do vận chuyển.

✔ Quý khách mua hàng thanh toán theo hình thức:nhận hàng và gửi tiền cho người Ship hàng!

✔ Thời gian giao hàng: Đơn mua lẻ phụ thuộc vào đơn vị ViettelPost. Đơn mua Sỉ Chúng tôi sẽ thuê xe chuyên chở tận nơi nhận!

✔ Quý khách mua hàng bấm nút: Đặt Mua sau đó điền đầy đủ thông tin và ghi chú thời gian có thể nhận hàng.

✔ Công ty chúng tôi sẽ trực tiếp gửi hàng về địa chỉ Quý khách yêu cầu.

✔ Đơn cần Gấp trong phần Đặt Mua ghi chú: Gửi Grab và Quý khách tự trả phần phí này.

✔ Quý khách đặt đơn không cần đăng ký thành viên.