Lạp xưởng (lạp sườn) là món ăn đặc sản mang nét độc đáo riêng của đồng bào dân tộc Tày, Nùng ở Cao Bằng. Lạp xưởng Cao Bằng có hương vị đặc trưng được hòa quyện bởi mùi thơm của khói bếp, hơi lửa và vị thơm, ngọt của thịt lợn.
Là món ăn quen thuộc của đồng bào vùng cao, nên cách thức làm lạp sườn tương đối giống nhau, chỉ khác đôi chút ở việc gia giảm gia vị cho phù hợp khẩu vị từng nơi. Nguyên liệu chính để làm món lạp sườn bao gồm: thịt vai, thịt mông lợn hoặc thịt thăn, lòng lợn và các loại gia vị.
Lòng lợn để làm lạp sườn là lòng non. Lòng lợn được rửa sạch nhiều lần, bằng nước, bằng dấm và cuối cùng rửa bằng rượu trắng, sau đó sẽ phơi khô, thổi bong bóng để làm lớp bao bọc bên ngoài lạp sườn. Nhân lạp sườn làm bằng thịt vai, thịt mông lợn hoặc thịt thăn băm nhỏ, ướp các loại gia vị, trong đó không thể thiếu mắc khén, và cho vào một ít rượu để lên men sau đó sẽ nhồi vào lòng lợn đã được thổi bong bóng.
Để lạp sườn ngon khâu chọn thịt là quan trọng nhất. Thịt phải được chọn khi vừa mới mổ và chọn thịt heo màu đỏ thẫm, mỡ có màu trắng trong, bóng bì mỏng có một màu. Một số nơi, bà con chỉ chọn loại thịt lợn vai nửa nạc nửa mỡ để lạp sườn được mềm và ngon. Thịt nạc bỏ lớp bì, thái miếng mỏng và dài, còn thịt mỡ được thái hạt lựu riêng, rồi sau đó được trộn, tẩm ướp cùng các loại gia vị, một chút rượu trắng và mật ong.
Sự hấp dẫn của món ăn phụ thuộc rất nhiều vào việc điều chế tỷ lệ nguyên liệu và đặc biệt là các loại gia vị. Đây chính là nét riêng, tạo ra sự khác biệt của món ăn ở mỗi vùng. Với lạp sườn Cao Bằng, tạo nên nét riêng đó là bởi các loại gia vị đều mang đậm hương vị của nhiều loại cây rừng như gừng núi, hạt tiêu rừng, mắc mật, quế, các loại thảo quả... Tất cả đều được xay nhỏ và được pha trộn với nhau theo tỷ lệ của từng mùa. Khi ướp thịt với những gia vị như vậy tạo nên mùi thơm đặc trưng cho lạp sườn của vùng núi Cao Bằng, đồng thời giúp cho lạp sườn có thể để được lâu mà không bị hỏng.
Một công đoạn cũng khá phức tạp đó là nhồi lạp sườn. Với phần lòng non đã được chuẩn bị kỹ, cứ nhồi thịt được khoảng 20-30cm thì buộc lại thành khúc. Sau khi nhồi xong, đem lạp sườn đi phơi khoảng 3 nắng rồi và đem treo trên gác bếp. Khói và hơi nóng của bếp lửa qua từng ngày làm cho lạp sườn ánh lên màu đỏ hồng của thịt nạc xen những đường vân trắng ngà của thịt mỡ trông thật hấp dẫn.
Ngày nay, lạp sườn hun khói Du Mông đã trở thành đặc sản của bà con vùng Tây Bắc. Du khách đến với các tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn,… thường thấy lạp sườn được bày bán rất bắt mắt. Nhiều du khách cũng đã ăn và thấy rất ngon, nên thường mua lạp sườn hun khói về làm quà. Chính điều này khiến cho nghề làm lạp sườn phát triển, và ở nhiều nơi, bà con làm quanh năm chứ không chỉ làm vào dịp Tết như xưa. Và nhiều công đoạn trước đây làm thủ công đã được máy móc hỗ trợ, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
Về nguồn gốc món ăn, nhiều ý kiến cho rằng, có lẽ món lạp sườn bắt nguồn từ những ngày còn khó khăn. Thuở ấy, mỗi năm vào dịp Tết mỗi gia đình chỉ thịt 1 con lợn, dùng làm nhân gói bánh chưng và một ít dành làm cỗ Tết. Số thịt còn lại vì không để được lâu nên những người đi trước đã nghĩ ra cách chế biến thành lạp sườn để bảo quản được lâu dài. Dần dần theo thời gian, lạp sườn trở thành món ăn quen thuộc và có nhiều nét độc đáo riêng, góp phần làm phong phú thêm kho tàng ẩm thực của bà con các dân tộc thiểu số ở Việt Nam.
Lạp xưởng gác bếp Tây Bắc mang nét độc đáo riêng biệt không chỉ bởi nguyên liệu tươi ngon từ vùng núi rừng mà còn bởi cách chế biến đặc trưng. Lạp xưởng được làm từ thịt heo bản địa, thường là giống heo đen được nuôi thả tự nhiên, cho chất thịt săn chắc, thơm ngon.
Để tạo nên hương vị đặc trưng, lạp xưởng gác bếp Tây Bắc được ướp với các loại gia vị thiên nhiên như mắc khén, hạt dổi, tiêu rừng và rượu ngô, mang lại hương vị cay nồng, thơm lừng của núi rừng.
Lạp xưởng sau khi ướp gia vị được đem treo gác bếp, hun khói từ củi rừng tạo ra mùi thơm đặc trưng không lẫn vào đâu được. Quá trình gác bếp không chỉ giúp lạp xưởng khô tự nhiên mà còn thấm đẫm hương khói, tạo nên vị ngon đặc biệt.
Mỗi chiếc lạp xưởng gác bếp là sự kết tinh của văn hóa và truyền thống lâu đời của người dân tộc Tây Bắc, mang trong mình tình cảm và tâm huyết của người làm ra.
Cách làm lạp xưởng gác bếp chuẩn vị Tây Bắc
Lạp xưởng gác bếp có cách làm không quá cầu kì, tuy nhiên cũng yêu cầu sự khéo léo của người chế biến.
Nguyên liệu làm lạp xưởng
• Nguyên liệu làm Lạp xưởng gác bếp bao gồm: thịt lợn, lòng lợn non, tỏi, muối, mắc khén và rượu trắng.
Cách làm lạp xưởng
• B1: Thịt lợn sau khi rửa sạch sẽ được thái nhỏ rồi băm đều cho nhuyễn, sau đó tẩm ướp cùng các gia vị: muối, mắc khén và rượu.
• B2: Bước tiếp theo, đem nhồi thịt đã tẩm ướp vào lòng non, bước này thật sự cần có sự khéo léo của người chế biến vì nếu làm quá tay, lòng non sẽ bị bục.
• B3: Cuối cùng đem lạp xưởng đi phơi nắng cho ráo nước và gác lên hun khói trên giàn bếp. Hun liên tục trong vòng 12-14 giờ cho lạp sườn ám thơm mùi khói, nhiệt từ khói bếp sẽ làm lạp xưởng chín một phần.
Mất khoảng 1 ngày chế biến thì chúng ta sẽ có món lạp sườn gác bếp Tây Bắc chính hiệu. Còn gì tuyệt vời hơn khi được ngồi bên bếp lửa ấm cùng rượu ngô và thưởng thức lạp sườn hun khói chấm với tương ớt. Món lạp sườn đã trở thành một món không thể thiếu của người dân Tây Bắc.
Cách bảo quản lạp xưởng
• Trong tủ lạnh: Cách bảo quản lạp sườn trong tủ lạnh này là đơn giản nhất. Mua lạp sườn về dùng đến đâu còn thừa gói kỹ lại và cho vào ngăn đông tủ lạnh. Bạn thường mua lạp xưởng khô ở các cửa hàng hoặc các siêu thị được bảo quản trong tủ mát nhưng khi mình dùng rồi thì nên cho vào ngăn đông bởi túi mở ra mà để ngăn mát có độ ẩm sẽ làm cho lạp sườn dễ bị mốc.
• Với rượu trắng: Thêm một cách nữa để bạn bảo quản lạp sườn đó là bạn phun trực tiếp một lớp rượu nhẹ lên bề mặt lạp xưởng khô trước khi cho chúng vào lọ được đậy kín nắp. Mùi rượu thơm nồng sẽ giúp ngăn kiến, ruồi và các loại côn trùng, bọ….Với cách bảo quản này, lạp sườn khô sẽ giữ được độ trong, giữ được lâu ngày mà vẫn giữ được mùi vị thơm ngon của lạp sườn. Cách làm này, bạn có thể bảo quản lạp sườn được đến 6 tháng mà không bị hư, mốc hay mất mùi.
Cách ăn và cách bảo quản lạp xưởng
Nhờ thành phần của lạp xưởng hun khói có thể chế biến thành nhiều món ăn. Nếu muốn làm món lạp xưởng rán, bạn làm như sau:
• Lấy một lượng vừa đủ rửa sạch lớp khói bám trên sườn, rán chín vàng, cắt lát mỏng chấm với tương ớt, muối ớt, ăn riêng hoặc với rau thơm tùy ý.
• Bạn cũng có thể chế biến bằng cách Hấp, luộc hoặc chiên trên chảo. Có thể chiên lạp xưởng bằng nước hoặc nước dừa thay thế dầu ăn tốt cho sức khoẻ.
• Khi ăn, chúng được chấm với tương ớt hoặc mù tạt. Ngoài ra, bạn có thể dùng lạp xưởng hun khói để nấu cơm chiên (cơm chiên, trứng cuộn lạp xưởng, xôi …
• Về bảo quản: nếu bạn muốn bảo quản khoảng 2 – 3 tháng có thể cho vào túi rồi đậy kín lại để lạp xưởng không bị khô, sau đó cất vào ngăn đá tủ lạnh.
Lạp Sườn Hun Khói Du Mông - Đặc Sản Cao Bằng
Lạp sườn là món ăn truyền thống lâu đời của người Cao Bằng, một món ăn được hòa quyện bởi mùi thơm của nắng vùng cao, mùi thoảng thơm của núi rừng, vị thơm, ngọt của thịt. Tất cả những hương vị ấy được gửi trọn trong món lạp sườn Cao Bằng khiến ai đã một lần thưởng thức đều thật khó quên. Là người con được sinh ra và lớn lên trên vùng đất Cao Bằng lịch sử, được cha ông truyền lại bí quyết làm lạp sườn, hộ kinh doanh Mông Thị Hồng có địa chỉ tại thị trấn Thanh Nhật đã lưu giữ và phát triển nghề truyền thống của quê hương. Điểm hấp dẫn của lạp sườn hun khói Du Mông xuất phát từ nguyên liệu thịt lợn, với đặc thù của vùng cao, lợn được chăn nuôi ở diện tích rộng rãi, thức ăn chủ yếu từ cám, ngô, các loại rau xanh… khiến thịt lợn rất thơm, ngon…
Phương pháp chế biến lạp sườn hun khói Du Mông rất công phu, trải qua nhiều công đoạn. Việc đầu tiên tiên là lòng lợn (lòng non) được rửa sạch nhiều lần bằng nước muối loãng, sau đó là rửa bằng rượu, lòng lợn sẽ được phơi khô rồi thổi hơi vào khiến lòng lợn rãn ra thành bong bóng, để làm vỏ bọc bên ngoài lạp sườn. Nhân lạp sườn được làm bằng thịt thăn, thịt vai hoặc thịt mông lợn. Để lạp sườn ngon, khâu chọn thịt nhân rất quan trọng. Thịt phải có màu đỏ thẫm, mỡ trắng trong, bóng, bì mỏng và một màu. Thịt được thái miếng nhỏ và tẩm ướp gia vị, cùng chút rượu để làm chất lên men.
Đặc biệt để làm ra món lạp sườn hun khói Du Mông thơm ngon không thể thiếu các gia vị là bí quyết gia truyền của gia đình: Muối, rượu, tiêu, hạt mắc kén... Thịt sau khi được tẩm ướp rồi nhồi vào lòng non và thành lạp sườn, tiếp theo là phơi khô khoảng ba nắng rồi treo lên nóc bếp, khói và hơi nóng của bếp lửa đun bằng bã mía làm cho miếng thịt săn hơn và ngon hơn. Hơi ấm của lửa sẽ làm lạp sườn se lại, săn chắc, lại càng thơm đậm đà với thoang thoảng của khói. Lạp sườn được nắng, được hơi lửa, cứ ánh lên màu đỏ hồng của thịt nạc xen những đường vân trắng ngà của thịt mỡ trông thật hấp dẫn.
Lạp sườn hun khói Du Mông có thể chế biến bằng cách rán vàng đều, nướng trên than hoa rồi thái lát mỏng chấm tương ớt, ăn kèm với rau thơm, dưa chuột hoặc hấp vài phút cho mềm rồi xào cùng ngồng tỏi tươi... Lạp sườn hun khói Du Mông mang hương vị đậm đà của quê hương Cao Bằng, khiến cho người ăn cảm nhận được sự gần gũi, mộc mạc của món ăn bình dị, dân dã nhưng chứa đựng trong đó là tình cảm đằm thắm của con người nơi đây, tạo nên dấu ấn không thể quên trong lòng du khách gần xa khi tới Cao Bằng. Đến với Cao Bằng các bạn đừng quên thưởng thức sản phẩm lạp sườn hun khói Du Mông nhé!
Với cách làm lạp xưởng hun khói những bước đơn giản nhưng đầy công phu, bạn đã có thể tự tay làm ra những chiếc lạp xưởng hun khói thơm ngon, đậm đà hương vị truyền thống. Hãy thử ngay để cảm nhận sự khác biệt và mang hương vị vùng cao vào bữa ăn gia đình!
Công ty Chúng tôi Cam kết bán hàng 100% chính hãng, đúng giá, đúng chất lượng sản phẩm, dịch vụ đã công bố trong gian hàng:
✔ Quý khách mua hàng được kiểm tra trước khi thanh toá
✔ Được đổi trả nếu hàng bị lỗi hỏng không đặt yêu cầu do vận chuyển.
✔ Quý khách mua hàng thanh toán theo hình thức:nhận hàng và gửi tiền cho người Ship hàng!
✔ Thời gian giao hàng: Đơn mua lẻ phụ thuộc vào đơn vị ViettelPost. Đơn mua Sỉ Chúng tôi sẽ thuê xe chuyên chở tận nơi nhận!
✔ Quý khách mua hàng bấm nút: Đặt Mua sau đó điền đầy đủ thông tin và ghi chú thời gian có thể nhận hàng.
✔ Công ty chúng tôi sẽ trực tiếp gửi hàng về địa chỉ Quý khách yêu cầu.
✔ Đơn cần Gấp trong phần Đặt Mua ghi chú: Gửi Grab và Quý khách tự trả phần phí này.
✔ Quý khách đặt đơn không cần đăng ký thành viên.
Thêm đánh giá