Sâm Dây hay còn gọi là Hồng Đảng Sâm (Codonopsis Javanica) là một loại dược liệu phổ biến và có công dụng hỗ trợ chứng mệt mỏi mãn tính, stress, kích thích ăn uống tạo cảm giác ngon miệng và dành cho những người thiếu máu, thanh nhiệt cơ thể. Đây là một loại thảo mộc chống lão hóa và có nhiệu lợi ích cho sức khỏe.
Hồng Đảng Sâm là loại cây thân leo rễ hình trụ dài, đường kính củ có thể đạt 1,5-3cm, ít phân nhánh, đầu rễ phình to có nhiều vết sẹo lồi của củ, ít rễ nhánh. Thân mọc thành từng cụm, bò trên mặt đất, màu tím sẫm, có lông thưa, phần ngọn không lông. Lá mọc dạng hình trứng hay hình trứng tròn, đuôi lá nhọn, dài 3-8cm, rộng 2-4cm. Hoa màu xanh nhạt, mọc riêng lẻ ở kẽ nách lá, có cuống dài 2-6cm, gồm 5 phiến hẹp, 5 cánh có vân màu tím ở họng cuống.
Đẳng sâm Việt Nam thuộc loài Codonopsis Javanica, thân thảo sống lâu năm. Rễ hình trụ có thể đạt tới 1-2cm. Đầu rễ phình to có nhiều sẹo lòi ở thân cũ, màu vàng ở vỏ ngoài, và nâu sậm khi được phơi khô.
Hồng Đẵng Sâm có nhiều tên gọi khác nhau như ở Nam Trà My (Quảng Nam) gọi là sâm dây Ngọc Linh, nhưng ở Tây Giang (Quảng Nam) gọi là Đẳng Sâm, ở Kon Tum gọi là Hồng Đẳng Sâm KonTum.
Lý do để Hồng Đẳng Sâm được đánh giá cao, chính là vì nó mọc ở vùng đất có chất đất tốt cho thảo dược phát triển, nhất là sâm quý. Dưỡng chất từ đất, khí hậu là điều kiện tốt quan trọng quyết định đến hàm lượng dược chất của Đẳng Sâm. Đó cũng là lí do vì sao các loại sâm nhà trồng không có được giá trị úy như Đẳng Sâm tự nhiên ở các vùng đất đặc biệt như Ngọc Linh, Tây Giang, KonTum.
Hồng Đẳng Sâm giúp bổ sung ích khí, tăng cường chức năng tạo máu, bổ máu, cải thiện trí nhớ, giảm căng thẳng thần kinh, tốt cho tim mạch, cải thiện chức năng sinh lí, thanh lọc cơ thể, làm đẹp da, mướt tóc.
Tại vùng núi Ngọc Linh (địa phận giữa 2 tỉnh Quảng Nam và Kon Tum) có một loại thảo dược vang danh thế giới với tên gọi: sâm Ngọc Linh. Cũng tại nơi đây có loại sâm dây Ngọc Linh còn được gọi với tên khác là đẳng sâm.
Về thành phần hoá học, sâm dây chứa các thành phần chủ yếu gồm: Sterol, Codonopsis, Codonolactone, alkaloids, codonopsis pilosula polysaccharides, các axit amin. Các nguyên tố vi lượng và các nguyên tố vô cơ, chất xơ, protid, tinh dầu, vitamin C…
Công dụng của sâm dây
- Theo Đông y, Hồng Đảng Sâm có vị ngọt, tính bình, vào kinh tỳ và phế. Có tác dụng bổ trung, ích khí, sinh tân, kiện tỳ, dưỡng huyết, dùng cho các trường hợp tỳ vị hư nhược, khí hư, huyết hư, thể trạng mệt mỏi, suy nhược, kém ăn, đại tiện lỏng, sa tử cung, sa trực tràng, sa dạ dày ruột.
- Hồng Đảng Sâm có tác dụng chống mệt mỏi và tăng cường sự thích nghi của cơ thể đối với sự thay đổi của môi trường.
- Đối với hệ tiêu hóa, Hồng Đảng Sâm có tác dụng tăng cường trương lực của hối tràng và cải thiện chức năng tiêu hoá.
- Đối với hệ tim mạch, Hồng Đảng Sâm làm tăng cường độ co bóp của tim, tăng lượng máu cho não, chân và nội tạng.
- Đối với máu và hệ tuần hoàn máu, Hồng Đảng Sâm có tác dụng làm tăng số lượng hồng cầu, huyết sắc tố, làm giảm số lượng bạch cầu, giúp tăng nhanh quá trình máu đông khô mà không làm tán huyết.
- Ngoài ra, Hồng Đảng Sâm còn có tác dụng hạ huyết áp, tăng cường miễn dịch của cơ thể, có tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn. Giúp cơ thể nhanh chóng hồi phục sau chấn thương, suy nhược.
Cách sử dụng hồng đảng sâm khô
Hồng Đảng Sâm là loại thực phẩm bổ dưỡng với sức khỏe, từ lâu Hồng Đảng Sâm đã là 1 liều thực phẩm quan trọng có mặt trong nhiều thang thực phẩm trong các bộ như “Thập toàn đại bổ”, “Tứ quân tử thang”. Ngoài ra cũng được phối hợp với nhiều loại thảo dược khác để chữa các bệnh về thiếu máu, suy nhược cơ thể.
Sắc nước uống hằng ngày
- Mỗi lần sắc nước khoảng 30-40gram với 2 lít nước.
- Rửa sạch củ Sâm, dùng dao cắt khúc Sâm thành các đốt bằng đốt ngón tay cho vào nồi đun sôi khoảng 10 phút để bớt nóng rồi uống dần trong ngày hoặc để tủ mát dùng trong 2 – 3 ngày.
- Nước Hồng Đảng Sâm có màu vàng, mùi thơm, uống vào có vị ngọt thanh, mát và thơm mùi Sâm. Nên uống vào các bữa trong ngày trước khi ăn.
Ngâm rượu
- 1 Kg Hồng Đảng Sâm Khô loại 1 ngâm với khoảng 7 – 10 lít rượu ngon, loại 2 ngâm từ 5 – 7 lít rượu ngon trong vòng 6 tuần là có thể sử dụng, ngâm càng lâu càng rượu sẽ càng ngon. Tốt nhất nên ngâm rượu trong thẩu thủy tinh hoặc chum sành để đảm bảo chất lượng và mùi vị.
- Khi đủ thời gian ngâm sẽ thấy rượu có màu cánh gián đẹp mắt, có mùi thơm, nồng, có vị ngọt thanh của Sâm. Mỗi ngày dùng khoảng 50ml – 70ml cho 2 bữa trưa và tối. Uống vào sẽ có cảm giác ngon miệng, ngủ ngon, người thoải mái, khỏe mạnh.
- Đặc biệt Hồng Đảng Sâm tại Núi Ngọc Linh có thể ngâm từ 3 – 4 lần rượu, uống đến nước 3, 4 rượu vẫn ngon và giữ vị thơm của Sâm như ban đầu, rất tốt cho sức khoẻ. Vì Hồng Đảng Sâm tại Ngọc Linh hàm lượng chất dĩnh dưỡng vượt trội hơn hẳn Hồng Đảng Sâm tại các vùng khác nên nếu chỉ ngâm 1 lần rượu sẽ không tận dụng hết chất dinh dưỡng từ Sâm.
Các cách chế biến đẳng sâm tốt cho sức khỏe
Đẳng sâm tươi thường không để được lâu... Vì thế muốn bảo quản đẳng sâm để dùng dần cần có nhiều cách. Đẳng sâm có tác dụng gì cũng tuỳ thuộc khá lớn vào cách chế biến nữa, bạn lưu ý nhé. Một số cách chế biến đẳng sâm cho bạn tham khảo như sau:
- Đẳng sâm khô: Là loại đẳng sâm phơi nắng hoặc sấy hết nước, sau đó giữ kín trong bao nilon dùng dần.
- Đẳng sâm ngâm rượu: Đây là cách phổ biến nhất và có thể bảo quản sâm tươi lâu nhất. Cách ngâm rượu đẳng sâm khá đơn giản. Chuẩn bị 1kg đẳng sâm tươi về rửa thật sạch đất cát. Ngâm thêm trong nước khoảng 1 tiếng để ra bớt nhựa, sau đó vớt ra rổ để ráo hết nước. Cho sâm vào bình thuỷ tinh sạch, ráo rồi đổ khoảng 3 lít rượu nếp (38-40 độ) vào ngâm. Sau 3 tháng bạn có thể lấy ra dùng. Rượu đẳng sâm không chỉ có tác dụng bồi bổ sức khỏe mà còn tăng cường sinh lý hiệu quả.
- Trà đẳng sâm: Dùng 20g đẳng sâm khô rửa sạch, nấu cùng ⅓ lít nước, thưởng thức khi trà còn ấm rất ngọt và ngon.
- Cao đẳng sâm: Cao đẳng sâm tiện lợi khi dùng, được chế biến ở dạng bột hoặc dạng miếng dẻo cứng, khi dùng nấu hoặc pha với nước sôi.
- Đẳng sâm ngâm mật ong: Đẳng sâm mua về rửa sạch để ráo nước, cắt lát mỏng (nên sấy hoặc phơi héo bớt nước). Sau đó cho vào lọ thuỷ tinh sạch rồi đổ mật ong vào (mật ong kết tinh nguyên chất, hạn chế loại mật khi thu hoạch có nước). Sau khoảng 1 tháng có thể lấy ra dùng được.
TVC giới thiệu Sản phẩm Triết Minh
Đẳng sâm có tác dụng
Tuy công dụng của đẳng sâm không thể so sánh với sâm Ngọc Linh nhưng vẫn là loại dược liệu quý. Theo Đông y, đẳng sâm có vị ngọt hơi đắng, tính ấm, tác dụng làm mạnh tỳ vị, bổ phế khí…Tác dụng đẳng sâm cụ thể như sau:
- Chống mệt mỏi, giảm căng thẳng, chống stress.
- Giúp cơ thể dễ thích nghi với môi trường nhiệt độ cao.
- Tăng cường độ co bóp của tim, nhờ đó lượng máu được bơm đến não và cơ thể cao hơn.
- Giúp tăng số lượng hồng cầu, huyết sắc tố, phù hợp cho người bị thiếu máu.
- Đẳng sâm giúp hạ huyết áp hiệu quả, tăng cường hệ miễn dịch.
- Vị thuốc đẳng sâm còn giúp kháng viêm, hóa đàm, giảm ho.
- Với người ăn uống kém, có trung khí suy nhược, vàng da dùng đẳng sâm sẽ cải thiện hiệu quả.
- Làm đẹp da, chống lão hoá, rượu đẳng sâm giúp tăng cường sinh lý.
Thêm đánh giá