Cá Chép Gác Bếp HTX Po Mỷ - SP OCOP 3 Sao Hà Giang

Bạn đã thử một lần đặt chân tới Vùng Cao Nguyên Đá để ngắm núi non kỳ vĩ của Tổ Quốc, tận hưởng cái không khí lạnh của vùng cao, đi đêm chợ phiên chợ tình, hay ăn củ khoai nướng nóng hổi, thịt trâu gác bếp vào đêm đông lạnh giá bên bếp lửa. Ngoài các đặc sản nổi tiếng như thịt bò gác bếp, cơm lam thì cá gác bếp cũng là món ăn đặc sản của đồng bào nơi đây. 

Ngày trước, khi chưa có nền kinh tế thị trường, bà con thường săn bắt cá và thú rừng để mang về cho cả nhà ăn. Và khi bắt được nhiều, cá thừa nhiều nên bà con nghĩ ra treo cá lên gác bếp để dùng dần. Hoặc trong những ngày lễ hội, cả làng giết trâu bò để ăn thì cũng thừa nên xâu lại và treo lên gác bếp.

Đối với người Thái, cá gác bếp còn gọi là cá hun khói với tên gọi là “Pa Giảng”, còn cá nướng gọi là “Pa Pỉnh Tộp”. Ngày trước, đồng bào ở đây thường dùng cá gác bếp làm nguồn thức ăn dự trữ. Ngày nay, tuy cuộc sống hiện đại nhưng đồng bào ở đây vẫn giữ cách bảo quản thực phẩm theo cách truyền thống.

Cá gác bếp vì thế trở thành “Đặc sản” để bán cho khách du lịch hay đãi khách tới chơi nhà. Cá Chép Gác Bếp HTX Po Mỷ thơm mùi hạt mắc khén, hạt dổi, có vị cay đặc trưng của các loại gia vị, thịt cá chắc, thơm ngon, không có mùi tanh, quyện với mùi khói bếp làm nên một món ăn vô cùng độc đáo và ấn tượng. 

Cá gác bếp được chúng tôi tẩm ướp bằng các nguyên liệu núi rừng thiên nhiên ban tặng như: Hạt mắc khén, hạt dổi rừng, tỏi Phù Yên, tỏi, ớt… được giảng trên than củi. Quy trình chế biến công phu tỉ mẩn của các mạ khiến món ăn này trở nên hấp dẫn và đặc trưng của Vùng Cao Nguyên Đá.

Nguồn dinh dưỡng từ món cá gác bếp

• Cá gác bếp là một trong số những món ăn mang đến giá trị dinh dưỡng cao cho người sử dụng.
• Giúp giảm lượng cholesterol trong máu:Omega-3 có trong thịt cá giúp hỗ trợ tối ưu hoạt động của não và các cơ quan khác trong cơ thể. Omega-3 giúp giảm các bệnh liên quan đến tim mạch và giảm cholesterol cao trong máu
• Tăng cường sức khỏe tim mạch nhờ ăn cá:Việc ăn cá thường xuyên có thể giúp ngăn ngừa hai trong số các căn bệnh nguy hiểm phổ biến nhất hay gặp ở người cao tuổi là đau tim và đột quỵ.
• Ăn cá giúp cải thiện thị lực:Người lớn tuổi thường bị thoái hóa điểm vàng, một căn bệnh gây suy giảm thị lực. Lượng axit béo omega-3 có trong cá có thể làm giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh này.
• Giảm nguy cơ mắc các bệnh ung thư đường tiêu hóa: Người thường xuyên ăn cá có thể làm giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư đường tiêu hóa, chẳng hạn như ung thư vòm họng, ung thư ruột kết và ung thư tuyến tụy.
• Giúp mang lại sức sống cho làn da của bạn: Cá có chứa các thành phần như omega-3, vitamin A, vitamin B và protein cũng giúp da bạn trở lên đàn hồi và căng hơn, đem lại vể đẹp tuổi 18 cho bạn.

Cách làm cá gác bếp của đồng bào Thái

Để chế biến nên món cá gác bếp cũng cần phải thực hiện một cách công phu và tỉ mỉ từng công đoạn, đòi hỏi người làm cá cũng phải là người cẩn thận, kiên trì.

Để có được món cá gác bếp ngon, thì khâu đầu tiên là phải lựa cá thật kỹ, chọn loại cá to, thịt chắc, loại không hay ít xương dăm. Cách làm cá gác bếp cũng yêu cầu chọn cá tự nhiên, còn nếu là cá nuôi thì không chọn loại cá hay ăn đồ ăn tăng trọng bởi thịt cá sẽ bở, làm ra sản phẩm cá gác bếp kém chất lượng, làm mất uy tín người bán.

Sau khi đã lựa chọn được loại cá đạt tiêu chuẩn, việc làm tiếp theo là làm sạch cá trước khi mổ, bỏ đi những phần không cần thiết, không rửa nhiều làm cá mất đi hương vị tự nhiên. Trong quá trình mổ cá thì mổ phía lưng, không mổ phía bụng.

Phần cốt lõi làm nên món cá gác bếp ngon là khâu tẩm ướp. Để có được hương vị đặc trưng thì cần các loại gia vị như hạt mắc khén, hạt dổi rừng, muối, ớt, rượu gạo. Các loại gia vị khi đưa vào cá thì cần băm nhuyễn, trộn đều sau đó khéo léo tẩm ướp trong một thời gian nhất định để cá thấm vị.

Khi cá đã ngấm các loại gia vị, công đoạn tiếp theo là móc cá lên và sấy khô. Khâu hun khói, nấu khô cá là giai đoạn cuối, quyết định sự thành bại của món ăn, bởi vậy đòi hỏi người làm phải có kinh nghiệm và tính cẩn thận cao để có được món cá gác bếp ngon.

Vậy nên để có được món cá treo gác bếp ngon và có hương vị độc đáo thì người đồng bào ở đây dùng củi lấy trên núi đã hoặc bã mía khô. Khi sấy cá lửa không quá to hoặc quá nhỏ mà phải vừa đủ thì mới làm nên mùi vị đặc trưng của món ăn, làm nên nghệ thuật ẩm thực nơi đây.

Vì được bảo quản trong ngăn đá với mục đích phục vụ việc buôn bán, nên cách ăn cá gác bếp khi mua về là bạn bỏ vào lò vi sóng vài phút rồi đem ra xé nhỏ, ăn sẽ rất ngon, hoặc bạn có thể nướng lại trên than.

Gợi ý các cách ăn cá gác bếp phổ biến hiện nay

Không có một tiêu chuẩn nhất định nào yêu cầu bạn phải tuân theo khi tận hưởng món cá gác bếp thơm ngon. Tuy nhiên, dưới đây sẽ là một vài cách thưởng thức chúng cả theo truyền thống lẫn hiện đại ngày nay. Bạn hãy khám phá và tự chọn cho mình cách ăn phù hợp nhất nhé.

Cách ăn cá gác bếp theo truyền thống người Thái

Trước khi thưởng thức, người Thái sẽ cho miếng cá khô vào tro bếp ấm nóng vừa đủ khoảng một đến hai phút. Làm theo cách này từng thớ thịt cá không chỉ nóng hổi mà mùi vị riêng biệt từ mắc khén, từ khói bếp vẫn giữ được. Khi cá từ tro bếp ra, họ đem đập cho hết bụi rồi thưởng thức cùng rượu ngô và chẳm chéo vô cùng thơm ngon.

Cách ăn cá gác bếp theo kiểu hiện đại bằng lò nướng, lò vi sóng

Thưởng thức cá gác bếp bằng lò nướng, lò vi sóng tuy không ngon bằng cách truyền thống nhưng lại dễ dàng thực hiện với những người ở đô thị khó kiếm tro bếp. Cách này chỉ cần bạn lựa chọn thời gian và nhiệt độ vừa đủ để tránh miếng thịt bị khô cứng và cháy. Thời gian lý tưởng với lò vi sóng là 1-2 phút ở mức nhiệt trung bình. Còn lò nướng khoảng 5 phút ở nhiệt độ 120 độ C.

Cách ăn cá gác bếp bằng hấp cách thủy

Bạn chỉ việc cho miếng cá gác bếp vào nồi cách thủy như nấu như xôi. Đơn giản hơn là hấp cách thủy với nồi cơm điện. Cách này sẽ làm thịt mềm hơn. 

Có lẽ nhiều người đã quen dùng cá gác bếp như một món đồ nhậu mà không biết rằng đây cũng là món ăn quen thuộc trên bàn cơm. Bạn có thể ăn cá gác bếp với chẳm chéo – Gia vị cổ truyền vùng cao nơi đây để gia tăng hương vị thơm ngon. Hoặc ăn kèm cá gác bếp với rượu ngô, măng đắng rừng.