Thịt lợn gác bếp của đồng bào dân tộc ở Hà Giang đã có rất lâu và trở thành một đặc sản của địa phương. Thịt lợn gác bếp ở đây mang đậm phong vị núi rừng, ăn rồi mới thấy khác. Hằng năm cứ đến mùa đông người dân mới chọn những miếng thịt lợn ngon về, thái mỏng, rồi treo lên gác bếp. Hơi nóng của lửa sẽ làm cho miếng thịt săn lại, mỡ chảy ra, thịt lợn gác bếp được chế biến thành nhiều món khác nhau như: luộc, nướng, xào, hoặc kho cùng củ cải... rất đa dạng với hương vị đặc trưng của núi rừng Tây Bắc.
Món Thịt lợn ba chỉ gác bếp với miếng thịt gần như đã chín từ bên ngoài vào bên trong, khi xắt ra có màu hồng đào trông rất bắt mắt. Khi ăn sẽ cảm nhận vị ngọt đậm của thịt, đặc biệt là có mùi thơm rất đặc trưng, ăn rất thơm ngon, đậm đà, không ngán. Người dân tộc thường dùng món này đãi khách quý, bạn bè, người thân trong những dịp lễ hội, ngày tết.
Vào mùa đông, khi những căn bếp đỏ lửa cả ngày lẫn đêm để xua đi cái giá lạnh của rừng núi, người Tày Hà Giang lại tất bật chuẩn bị làm thịt treo gác bếp. Thịt treo gác bếp thì chỉ dùng thịt ba chỉ những con lợn ngon, to khỏe, bởi những miếng thịt có cả nạc lẫn mỡ mới ngon. Thịt ba chỉ sau đó được thái miếng rộng chừng 3 ngón tay, dài tầm một gang ta, rồi ướp cùng với muối hột, thảo quả, gừng, mác khén, rượu trắng… và một số loại lá đặc biệt. Để một đêm cho thịt ngấm muối, gia vị và bắt đầu lên men (có mùi thơm rất đặc trưng) thì xiên vào que và treo lên gác bếp. Bếp trên nhà sàn người tày lúc nào cũng đỏ lửa. Với sức nóng của lửa, của các loại gia vị cay, thịt chín dần. Thịt nạc chuyển sang màu đỏ, còn thịt mỡ chuyển dần sang trong suốt.
Thịt sẽ được treo trên bếp đến khi nào lớp bì vàng cháy lại, lớp mỡ trong suốt thì có thể hạ xuống, nấu sơ qua trong một nồi nước nóng rồi chế biến thành các món ăn khác nhau như xào, nấu canh. Thưởng thức Thịt Lợn Ba Chỉ Gác Bếp HTX Po Mỷ Hà Giang chắc hẳn bạn sẽ bị lôi cuốn ngay bởi hương vị đặc biệt của nó. Miếng thịt thơm phức mùi thơm của thảo quả, của mác khén, của gừng thấm sâu trong miếng thịt lại thêm cả chút khói bếp còn vươn vấn chẳng rời. Bỏ một miếng vào miệng, vị ngọt bùi của thịt, mùi thơm của gia vị hòa quyện với cái mềm ngậy của thịt mỡ, dai dai của thịt nạc và giòn giòn của da lợn. Miếng này chưa trôi qua cổ họng đã muốn gắp thêm miếng nữa.
Cách làm thịt ba chỉ gác bếp chuẩn vị Hà Giang
Nguyên Liệu làm thịt ba chỉ gác bếp:
- Thịt Ba chỉ chọn miếng ngon lẫn cả nạc cả mỡ với muối hột, thảo quả, gừng, mác khén… và rượu trắng.
Cách làm thịt Ba chỉ gác bếp
- Thịt thái miếng rộng chừng 3 ngón tay, dài tầm một gang tay.
- Ướp thịt với muối hột, thảo quả, gừng, mác khén đã qua sơ chế… và rượu trắng.
- Để một đêm cho thịt ngấm muối, gia vị và bắt đầu lên men (có mùi thơm rất đặc trưng) thì xiên vào que và treo lên gác bếp.
- Bếp trên nhà sàn người tày lúc nào cũng đỏ lửa. Với sức nóng của lửa, của các loại gia vị cay, thịt chín dần. Thịt nạc chuyển sang màu đỏ. Còn thịt mỡ chuyển dần sang trong suốt.
- Sau một tuần, thịt đã khô hẳn,dỡ thịt gói vào lá chuối khô và cất lên gác bếp. Cất đúng độ để thịt không bị khô, không bị bám bồ hóng và gói cất trên gác bếp vẫn bảo quản được cả năm.
Thưởng thức thịt Ba chỉ Gác bếp
- Sau một ngày lao động vất vả thường lấy thịt treo ra nấu. Thịt được ngâm vào nước nóng cho mềm cả phần nạc, mỡ vào da khô. Sau khi rửa sạch, thái thành từng miếng thật mỏng. Mẹ xào thịt với rau cải, với lá tỏi tươi… món nào cũng rất ngon.
- Nhưng cũng có thể xào thịt với lá chanh. Mùi thơm của thảo quả, của mác khén, của gừng thấm sâu trong miếng thịt như được mùi lá chanh tươi đánh thức. Bỏ một miếng vào miệng, vị ngọt bùi của thịt, mùi thơm của gia vị hòa quyện với cái mềm ngậy của thịt mỡ, dai dai của thịt nạc và giòn giòn của da lợn.
Bảo quản thịt ba chỉ gác bếp
- Món ăn hay bị mốc là tình trạng chung của những món thịt gác bếp Tây Bắc nói chung và thịt Ba Chỉ Gác Bếp nói riêng khi không được bảo quản đúng cách.
- Bảo quản trong ngăn đá tủ lạnh.
Nhiều người nghĩ ở trên vùng cao người ta treo ở gác bếp suốt được thì chắc về miền xuôi, thịt cũng có thể để ngoài. Vậy nhưng không phải đâu nhé! Thời tiết ở Tây Bắc gần như lạnh quanh năm và chỉ có dùng bếp củi, có lửa thì thịt mới luôn giữ khô được thôi. Còn ở dưới xuôi, nhất là thời tiết nồm ẩm ở Hà Nội thì tốt nhất đừng để ngoài bạn nhé!
Bảo quản trong ngăn đá chính là không gian lý tưởng để bảo quản những miếng ba chỉ gác bếp thơm ngon. Nhiệt độ của ngăn đá tốt nhất là từ 0 đến -18 độ C. Với nhiệt độ này, vi khuẩn không thể xâm nhập và phát triển gây hư hại thực phẩm. Khi bảo quản tại ngăn đá tủ lạnh, quý khách có thể "Bảo vệ an toàn" cho miếng thịt ba chỉ hun khói khoái khẩu của mình lên tới hơn 6 tháng mà vẫn thơm ngon, ngọt thịt.
Tuy nhiên có một lưu ý là một miếng thịt ba chỉ gác bếp khá to. Nếu ngay từ lúc mua về, bạn xác định sẽ để ăn chơi lâu dài, mỗi lần nhâm nhi một ít thôi thì nên thái miếng thịt ra thành từng phần nhỏ hơn, rồi cho vào một túi zip để bảo quản. Ăn đến đâu thì lấy ra đến đó. Tránh việc một miếng to được bỏ ra rã đông, hấp chín rồi chưa ăn đến lại cất lại, vừa mất ngon vừa dễ làm vi khuẩn sinh sôi.
Bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh
Chức năng của ngăn mát tủ lạnh là để giữ cho thực phẩm được tươi ngon trong một thời gian ngắn khi chưa kịp sử dụng. Chính vì thế khi bảo quản heo gác bếp trong ngăn mát tủ lạnh bạn nên sử dụng sau tối đa không quá một tuần. Vì sau khoảng thời gian này, những miếng thịt ba chỉ gác bếp của bạn sẽ bị mốc hỏng do ngăn mát tủ lạnh không đủ nhiệt độ để ngăn chặn và kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn gây hại.
Khắc phục những miếng thịt khô bị mốc
Xử lý khi miếng thịt mới bị mốc trắng
Nguyên nhân gây ra mốc cho miếng thịt phần lớn là do điều kiện bảo quản và cách bảo quản không đúng cách. Đặc biệt là khi lấy thịt từ ngăn đá ra, để lên ngăn mát rã đông hoặc bỏ ra ngoài cho tan đá nhưng không dùng hết, rồi quên cất lại ngăn đá.
Cách xử lý đơn giản nhất mà hiệu quả nhất đó là cạo bỏ lớp mốc bên ngoài và đem tẩm một ít cồn 90 độ vào miếng thịt bị mốc sau đó cho thịt vào đĩa, đốt trong 1 phút cho vi khuẩn chết, đồng thời hết mốc trắng. Như vậy là bạn lại có 1 đĩa thịt ba chỉ gác bếp ngon rồi. Tuy nhiên nên lưu ý là để đĩa thịt tẩm cồn và đốt ở nơi thoáng khí, không có trẻ nhỏ, và chính bạn cũng nên đứng xa đĩa thịt nhé! Nếu cần mồi lửa thì xoắn dài 1 tờ báo, đốt ở phía đầu rồi mồi lửa sang đĩa thịt chứ đừng dùng bật lửa đốt ngay đĩa thịt nhé!
Khi nào nên bỏ miếng thịt gác bếp
Nếu miếng thịt ba chỉ hun khói Tây Bắc của bạn bị mốc mà còn màu trắng thì vẫn có thể dùng được bởi đây là mốc được lên men từ những loại gia vị vẫn còn dính chút ẩm từ thịt. Tuy nhiên khi miếng thịt chuyển sang màu xanh thì nên bỏ đi. Bởi lẽ giai đoạn này miếng thịt đã bước sang giai đoạn hỏng và bắt đầu sản sinh ra độc tố khi ăn vào sẽ rất nguy hại cho sức khỏe.
Thêm đánh giá