SẢN PHẨM OCOP QUỐC GIA - LÀNG NGHỀ VIỆT NAM

Nón Lá Chúp Xà Hoàng Diệu Giá Sỉ

Theo Nguyễn Thanh Tú 1 ngày trước

Hiện nay, nghề đan nón còn được nhiều người làm tại các bản: Lạc Riển, xã Hồng Định (Quảng Uyên); các xã Đức Thông, Canh Tân, Minh Khai (Thạch An). Nón lá của người Tày, Nùng cũng đã trở thành một sản phẩm được nhiều du khách tìm mua làm kỷ niệm khi đến tham quan, du lịch, tìm hiểu về Cao Bằng.

TVC giới thiệu Làng Đan Nón Lá - Chúp Xà Của Người Nùng An - Cao Bằng

Nón lá là nghề cổ truyền của dân tộc Tày, Nùng Cao Bằng. Đan nón biểu hiện sự khéo tay, đức tính chăm chỉ, cẩn thận từ việc chuốt từng nan tre, trúc; chọn từng chiếc lá, việc phối màu cho từng loại nón của người phụ nữ Tày, Nùng xưa.

Sản phẩm của nghề đan nón là những chiếc nón lá dùng để đội đầu che mưa, che nắng, phục vụ sinh hoạt trong đời sống thường nhật. Nguyên liệu chủ yếu để làm nón là tre, trúc, lá cây chít hoặc lá mai. Chiếc nón được chế tác theo nhu cầu, mục đích sử dụng; muốn đan loại nón nào, người thợ đan sẽ chẻ lạt, chọn lá cho phù hợp với kiểu dáng.

Với những chiếc nón chỉ đơn thuần để đội đi làm đồng thì nan lạt chỉ cần một màu nguyên bản của màu tre, trúc. Còn những chiếc nón dành cho thanh niên dùng để đội khi đi chợ hội, đi hát giao duyên, nón của cô dâu đội trong ngày cưới thì trang trí cầu kỳ, đan có hoa văn. Người ta đã dùng củ nâu (cho màu nâu đỏ), lá dứa dại (cho màu xanh), vỏ cây vang (cho màu hồng, màu đỏ)… nhuộm lạt rồi mới đan.

Công việc đan nón được tiến hành quanh năm, nhưng phổ biến nhất là vào các dịp nông nhàn; hầu như gia đình nào cũng biết đan nón, nên sản phẩm chủ yếu là tự cung, tự cấp.

Nón lá của người Tày, Nùng Cao Bằng hình ảnh 2 Nón lá của người Tày, Nùng trở thành sản phẩm du lịch. Nón lá của người Tày, Nùng có nhiều loại, như: Chúp chọp (nón chóp), Chúp slâng (nón bè như cái sàng), Chúp Vja (nón đan có hoa văn, hoặc nón kết hoa), Chúp tha bẻ (nón có hoa văn tròn như mắt con dê)…

Chính sự tự nhiên với dáng vẻ hoang sơ, đơn giản của những chiếc nón lá, với kỹ sảo đan lát độc đáo tạo nên kiểu dáng riêng của từng chiếc nón, loại nón và chứa đựng các yếu tố văn hóa của cộng đồng người Tày, Nùng, của từng vùng quê.

Lưu giữ, bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa chứa đựng trong từng chiếc nón và nghề đan nón của người Tày, Nùng cũng chính là góp phần bảo tồn, gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc, của từng vùng miền.

Độc đáo với nghề làm nón chúp xà của người Nùng An, tỉnh Cao Bằng

Đồng bào dân tộc Nùng An ở Hoàng Diệu, xã Tự Do (huyện Quảng Hòa, tỉnh Cao Bằng) đã nổi tiếng với nghề làm nón chúp xà thủ công. Dù cuộc sống hiện tại có nhiều thay đổi do sự phát triển của xã hội, tuy nhiên, những sản phẩm nón do họ tạo ra vẫn giữ nét bình dị, mộc mạc.

Theo tìm hiểu, nghề đan nón chúp xà đã có tại đây hàng trăm năm, thu hút nhiều du khách. Nón lá của dân tộc Nùng (hay nón Chúp Xà) có sự khác biệt, nét riêng độc đáo khác với các dân tộc khác, khác từ hình thức, khác cả về nguyên liệu và cách làm.

Theo người dân nơi đây, nón Chúp thường được làm từ nguyên liệu tre, cây nứa (tiếng địa phương là cây mạy thàn), mai, lá mai,... Những cây tre được chọn để làm nón phải là những cây to đường kính trung bình từ 5-8cm thân thẳng và không bị đứt ngọn. Các lại cây này đều được trồng ngay tại địa phương với diện tích khoảng 1,5 ha.

Theo các bậc cao niên ở Hoàng Diệu, công đoạn quan trọng nhất để làm ra một chiếc nón phải kể đến việc chẻ nan, chẻ mỏng hay dày, nan cứng hay dẻo đều phụ thuộc vào độ khéo léo của người thợ. Với những người thợ “cao tay” dùng dao để chẻ nan là tối kị. Những chiếc nan chính là thứ quyết định đến chất lượng cũng như độ bền của chiếc nón.

Nan sau khi được chẻ sẽ được đan thành khung. Khung của một chiếc nón Chúp sẽ có 2 lớp, một lớp ngoài và một lớp trong.

Lớp khung bên ngoài được người thợ đan rất cẩn thận và tỉ mỉ, không để lộ một mấu nối nào ra ngoài, lớp khung này sẽ quyết định tính thẩm mỹ của chiếc nón thành phẩm.

Lá mai sau khi lấy về được bó thành từng bó nhỏ rồi xếp trên gác bếp để hong khô cho đến khi lá ngả màu nâu, không còn giữ nước và có độ dai nhất định. Những chiếc lá tre mai to, dài và không bị không bị rách sẽ được lót vào làm lớp giữa của chiếc nón.

Nhờ lớp lá mai lót ở giữa này mà chiếc nón Chúp che mưa, che nắng tốt hơn cho người đội. Từ xa xưa chiếc nón Chúp từng là vật bất ly thân của người Nùng mỗi khi lên nương, lên rẫy.

Sau khi lóp lá mai, người thợ sẽ ép chặt rồi cố định lớp khung thứ hai lên cho nón thêm dày và cứng cáp. Những chiếc nón Chúp sau khi được hoàn thành công đoạn cuối cùng sẽ tiếp tục được hong khô trên gác bếp giúp không bị mối mọt, có độ bền lâu, trời nắng không bị cong vênh, trời mưa không bị thấm nước.

Các công đoạn làm nón Chúp đều thủ công, khâu chuẩn bị nguyên liệu lên tới hàng tháng nên trung bình mỗi ngày, ông Nông Văn Nghiệp chỉ làm được 4 chiếc. Giá trị chiếc nón khi bán ra thị trường cũng không cao, không chỉ với ông Nghiệp mà 92 người lao động khác vẫn đang giữ nghề đan nón Chúp thì đây chỉ còn là một nghề phụ, tranh thủ làm lúc nông nhàn.

Ngày nay, với sự phát triển của xã hội, trên thị trường có rất nhiều nhiều loại mũ, nón được sản xuất công nghiệp giá thành rẻ phù hợp với người tiêu dùng, chiếc nón lá càng dần đi vào quyên lãng. Những người trẻ còn muốn theo nghề truyền thống không nhiều.

Chiếc nón lá người Nùng ngày càng ít người biết làm. Tuy vậy, những người còn giữ nghề ngày qua ngày vẫn tỉ mỉ, kỳ công tạo ra những sản phẩm mang đậm “nét duyên” của đồng bào thiểu số nơi đây. Đặc biệt, những chiếc nón Chúp Xà đủ kích cỡ với kỹ thuật đan lát độc đáo càng góp phần tô đậm nét riêng biệt, độc đáo của người Nùng An, không thể lẫn với dân tộc nào khác.

Câu Chuyện Sản Phẩm Nón Lá Chúp Xà Hoàng Diệu

Nhắc đến nón lá thì chắc hẳn nhiều người sẽ nghĩ ngay đến nón lá bài thơ hay là nón lá làng Chuông của người Kinh ở miền xuôi. Nhưng còn có 1 loại nón lá nữa vô cùng độc đáo, đó chính là nón lá của người Nùng ở Cao Bằng. Với người dân tộc Nùng ở huyện Quảng Hòa tỉnh Cao Bằng, chiếc nón lá là vật dụng không thể thiếu trong cuộc sống hằng ngày gắn với hoạt động lao động sản xuất và văn hóa. Trải qua thời gian và đổi thay, phát triển của đời sống, nón lá của người Nùng vẫn giữ được vẻ đẹp bình dị, mộc mạc như chính con người nơi đây.

Không chỉ đơn thuần dùng để che nắng, che mưa, nón lá còn là nét riêng, cái “duyên” của dân tộc. Dù không còn phát triển như trước, nhưng nghề làm nón lá vẫn được người dân ở nhiều địa phương trong huyện Quảng Hòa giữ gìn và phát triển. Nón lá của người Nùng rất khác với nón lá dưới xuôi và gồm nhiều loại, như: Chúp xà (nón chóp nhọn), Chúp slâng (nón bè như cái sàng), Chúp Vja (nón đan có hoa văn, hoặc nón kết hoa), Chúp tha bẻ (nón có hoa văn tròn như mắt con dê)… Không chỉ khác về hình thức mà còn khác về nguyên liệu và cách làm. Chính sự tự nhiên với dáng vẻ hoang sơ, đơn giản của những chiếc nón lá, với kỹ sảo đan lát độc đáo tạo nên kiểu dáng riêng của từng chiếc nón, loại nón và chứa đựng các yếu tố văn hóa của cộng đồng người Nùng, của từng vùng quê.

Ngày nay, việc đan nón cũng trở nên mai một, dù không còn là nghề được ưu tiên lựa chọn nhưng vẫn còn những người đang âm thầm tỉ mỉ, khéo léo vì nhiệt huyết với nghề và vì muốn níu giữ cái nghề làm nên nét đặc sắc của người Nùng. Tổ hợp tác sản xuất nón lá (chúp xà) Hoàng Diệu do ông Nông Văn Nghiệp làm tổ trưởng được thành lập cũng nhằm thể hiện tâm huyết ấy và mong muốn được thế hệ trẻ kế thừa, để từ đó không chỉ nón lá của người Nùng mà nhiều nét đẹp văn hóa của đồng bào các dân tộc được tồn tại và phát triển.

Chiếc nón lá do đôi bàn tay chai sần của những người thợ làm ra tiếp tục đi đến những phiên chợ, bầu bạn với người dân vùng núi cao, giúp che mưa, nắng và hiện hữu như là một minh chứng cụ thể cho nét độc đáo của đất và người nơi vùng núi cao. Nón lá (chúp xà) của người Nùng xã Tự Do đã trở thành một sản phẩm được nhiều du khách tìm mua làm kỷ niệm khi đến tham quan, du lịch tại Cao Bằng. Đến với những bản làng có nghề làm nón tại huyện Quảng Hòa, du khách còn được tìm hiểu, trải nghiệm nét văn hóa độc đáo và hòa vào đời sống của bà con dân tộc Nùng. Chắc chắn, bạn sẽ có được những trải nghiệm vô cùng thú vị và thêm yêu mến vùng đất Cao Bằng.

Nón Lá Chúp Xà Hoàng Diệu Giá Sỉ

Để mua được sản phẩm chính hãng, với giá cả hợp lý, được tư vấn tận tình, kết hợp với dịch vụ giao hàng nhanh chóng, hãy liên hệ với chúng tôi ngay qua hotline hoặc đặt hàng trực tiếp ngay tại đây.

Hiện các sản phẩm của Hộ Kinh Doanh Hoàng Diệu được phân phối bởi Thương hiệu Việt nổi tiếng, nhằm đem đến tay người tiêu dùng sản phẩm chính hãng, đúng giá, đúng chất lượng. Mỗi sản phẩm của Công ty được nghiên cứu và sản xuất theo dây chuyền hiện đại bởi nhà máy đạt chuẩn GMP, đảm bảo an toàn thực phẩm, phù hợp theo tiêu chuẩn nhà sản xuất.

Công ty Chúng tôi Cam kết bán hàng 100% chính hãng, đúng giá, đúng chất lượng sản phẩm, dịch vụ đã công bố trong gian hàng! Quý khách mua hàng được kiểm tra trước khi thanh toán:

Được đổi trả nếu hàng bị lỗi hỏng không đặt yêu cầu do vận chuyển.
Quý khách mua hàng thanh toán theo hình thức: Nhận hàng và gửi tiền cho người Ship hàng!
Thời gian giao hàng: Đơn mua lẻ phụ thuộc vào đơn vị ViettelPost. Đơn mua Sỉ Chúng tôi sẽ thuê xe chuyên chở tận nơi nhận!
Quý khách mua hàng bấm nút: Đặt Mua sau đó điền đầy đủ thông tin và ghi chú thời gian có thể nhận hàng.
Công ty chúng tôi sẽ trực tiếp gửi hàng về địa chỉ Quý khách yêu cầu.
Đơn cần Gấp trong phần Đặt Mua ghi chú: Gửi Grab và Quý khách tự trả phần phí này.
Quý khách đặt đơn không cần đăng ký thành viên.