Rượu Cần H’re Green Food – OCOP 3 Sao Quảng Ngãi

Video giới thiệu Rượu Cần H’re Green Food 

Rượu cần là thứ đồ uống quý thường chỉ dùng trong các dịp lễ tế thần linh, những ngày hội làng và dành đãi khách. Uống rượu cần thể hiện sự đoàn kết với nhau và văn hóa trong uống rượu, không có chuyện chén chú, chén anh,.. Mọi người cùng uống với nhau chung cần, già, trẻ, tra, gái nhâm nhi để cho cuộc vui thêm bất tận. 

Rượu cần H’re – đặc sản rượu cần của đồng bào dân tộc H’re Ba Tơ, Quảng Ngãi. Rượu cần H’re được lên men từ loại men rễ cây truyền thống (do chính bà con H’re xã Ba Nam, huyện Ba Tơ làm thủ công gia truyền) đặc biệt do men được làm 100% từ thảo dược nên rất an toàn cho sức khỏe người dùng. Vít ống hút được làm từ cây triêng vào miệng, vị hơi cay cay, đắng nồng, có chút nhẫn, chua, ngọt của rượu cần H’re hòa quyện, lan tỏa. Tất cả tạo nên nét đặc trưng khó nhầm lẫn sản vật nơi đại ngàn làm say lòng người.

Những ngày Tết, về với vùng cao Ba Tơ (tỉnh Quảng Ngãi) sẽ có dịp thưởng thức vị cay nồng từ những ché rượu cần của người H’re. Từ lâu, rượu cần gắn bó mật thiết với đời sống hằng ngày của đồng bào nơi đây, đặc biệt trong những dịp lễ hội, cưới hỏi. Vào ngày Tết, có ché rượu cần, ngày Xuân mới trọn vẹn.

Trong đời sống của người dân Ba Tơ nơi đây, rượu cần gắn liền với các sinh hoạt xã hội, tình cảm, tâm linh của từng gia đình cũng như cả cộng đồng. Rượu cần là lễ vật dâng cúng thần linh, giao tiếp với bạn bè, hẹn hò, nhắn nhủ, giao kết tình duyên.

Khi buôn làng có lễ hội, hoặc gia đình có đám cưới hỏi, về nhà mới, mừng cơm mới,… rượu cần là một trong những thức uống quan trọng không thể thiếu. Bình rượu cần được đặt ở chỗ trang trọng nhất do gia chủ chọn trước và chôn sẵn một chiếc cọc tre để cột tố, ché rượu vào. Ché rượu cũng được bóc màng bịt, châm nước, cắm cần từ trước sẵn sàng cho buổi lễ quan trọng.

Cần rượu được làm bằng cây trúc hoặc cành tre nhỏ, dài từ 1, 2 – 1, 5m, soi thông ruột. Đầu cần là mấu đã được khoét thành khe và đục 3 – 4 lỗ nhỏ, đủ để rượu thấm mà không mang theo bã hoặc trấu. Người dân dùng nhiều cần cắm chung trong một ché. 

Người đồng bào các dân tộc Tây Nguyên uống rượu rất công bằng, khi rót hết nước trong ca, nghĩa là khách đã uống hết phần rượu của mình, cách rót nước như vậy gọi là đong “kang”. Cách đong “kang” này còn biểu lộ sự quý mến và tận tình của chủ nhà dành cho khách. Cách thứ hai để công bằng về lượng rượu cho mỗi người, chủ nhà dùng một cành cây gác ngang miệng ché, có nhánh cắm xuống mặt nước một đoạn chừng một phân. Khi người uống hút rượu, mực nước thấp xuống, đến đoạn đầu nhánh cây là đủ phần mình. Khi nước được đổ thêm bao nhiêu phải uống hết bấy nhiêu mới chứng tỏ là quý nhau. Người nào uống xong phải cầm cần cho đến khi có người khác đến uống thì trao cần lại, tránh buông cần sớm vì như vậy sẽ mất tình đoàn kết.

Uống rượu Cần là một nét văn hóa đẹp trong đời sống của đồng bào các dân tộc Ba Tơ từ xưa đến nay. Ngoài nghĩa vụ với các thần linh, nó còn biểu hiện đầy đủ tính tập thể của cộng đồng, lòng mến khách của gia chủ. Khi uống rượu, nam nữ có thể múa hát, những người già kể chuyện cổ tích, trường ca, sử thi bên đống lửa và những ché rượu Cần.

Theo quan niệm của người H’re, rượu cần là thức uống linh thiêng dùng để dâng lên thần linh nên không thể thiếu được trong các nghi lễ cúng tế hay vào mỗi dịp lễ Tết. Nhà nào dù nghèo đến đâu, trong nhà cũng ủ sẵn vài ché rượu cần. Nguyên liệu để làm rượu cần là gạo nếp, gạo tẻ, mì… và rễ gừng, rễ riềng cùng nhiều loại vỏ cây rừng khác dùng để ủ men.

Giữa muôn trùng các loại rượu, rượu cần tự làm với chất men rất riêng của người H’re bỗng trở nên khác lạ. Ẩn đằng sau mỗi ché rượu cần là cả một không gian núi rừng hùng vĩ và nền văn hóa đậm đà bản sắc của người Hrê.   

Mô tả sản phẩm Rượu Cần H’re Green Food 

Nguyên liệu

• Men rượu: Men rượu được các dân tộc làm rất công phu từ các loại lá rừng có tinh dầu, các loại thuốc bắc, gừng, riềng...

• Nguyên liệu chính (cái rượu): cái rượu được làm từ những loại ngũ cốc thông dụng như ngô (bắp), sắn (khoai mì), gạo nếp, gạo tẻ, hạt ý dĩ, hạt bo bo, hạt cào (một loại cỏ), kê v.v. Mỗi loại cho một hương vị ngọt ngào riêng, tuy nhiên ở Tây Nguyên ưa chuộng nhất theo thứ tự là rượu cào, bo bo, kê, rồi mới đến gạo, bắp.

• Rượu cần 1/4 Chum, hũ, bình, chóe, ché (còn gọi là ghè) đựng toàn bộ nguyên liệu đã ủ men. Trước đây người ÊĐê thường dùng các loại ché Tuk, ché Tang màu da lươn là những loại ché quý dùng trong dịp lễ lớn nhưng hiện nay họ chỉ dùng các loại ché thường như ché ba. Còn người M’nông thì dùng các loại ché mà họ gọi là Yang Bung, R’ Lungman.

• Các cần tre, trúc dài cỡ một mét, được hơ lửa vuốt thẳng ra và đục thông ruột sau đó lại được uốn cong. Các dụng cụ đong nước vào ché như ca, sừng trâu đục thủng đáy v.v.

Cách uống rượu cần

Để quý khách uống và thưởng thức ché rượu cần được ngon hơn đúng tiêu chí và văn hoá ẩm thực của dân tộc Tây Nguyên, chúng tôi xin hướng dẫn thêm để quý khách tiện sử dụng:

• Trước tiên quý khách phải rửa sạch cần hút cả bên trong và bên ngoài.

• Mở nắp bịt bên trong ché lấy tay nhấn tre gài trên miệng ché, nếu thấy không chặt tay quý khách lấy thêm lá chuối hoặc hoặc lá khác không đắng chát, càng đè chặt bao nhiêu thì rượu càng ngon và lâu nhạt hơn. Bắt đầu lấy cần, cầm cần ngắn phía có mấy lỗ nhỏ, cám từ từ xuyên qua lớp ni lông lá xuống tận đáy bình. Bắt đầu đổ nước lọc hoặc nước đun sôi để nguội vào đầy ché ngâm trước lúc uống 20’ – 30’.

• Quý khách có thể dùng cần nhựa hút chảy ra ca lớn và uống như bia.

• Khi đã đổ nước chỉ dùng rượu cần trong 24 giờ, còn nếu chưa đổ nước thì bảo quản kín, để chỗ râm mát, rượu để càng lâu càng ngon.

Lưu ý: Nồng độ rượu từ 7 – 16, nếu quý khách muốn uống được nhiều và đậm hơn, quý khách dùng rượu đế hoặc bia đổ vào trước khi đổ nước. Làm tăng nồng độ uống vẫn tuyệt ngon và được nhiều người cùng uống. Phải căm cần xuống đáy bình trong khi uống không rút cần lên.

Giữ men say Rượu Cần H’re của đại ngàn

Vít ống hút được làm từ cây triêng vào miệng, vị hơi cay cay, đắng nồng, có chút nhẫn, chua, ngọt của rượu cần H’re hòa quyện, lan tỏa. Tất cả tạo nên nét đặc trưng khó nhầm lẫn sản vật nơi đại ngàn làm say lòng người.

Chất men độc đáo

Những ngày Tết, về với vùng cao Ba Tơ (tỉnh Quảng Ngãi) sẽ có dịp thưởng thức vị cay nồng từ những ché rượu cần của người H’re. Từ lâu, rượu cần gắn bó mật thiết với đời sống hằng ngày của đồng bào nơi đây, đặc biệt trong những dịp lễ hội, cưới hỏi. Vào ngày Tết, có ché rượu cần, ngày Xuân mới trọn vẹn.

Theo kinh nghiệm của những già làng H’re ở Ba Tơ, bí quyết nấu rượu cần thành công phần lớn phụ thuộc vào men. Men rượu cần truyền thống của người H’re được tạo thành từ những nguyên liệu tự nhiên như: cây rừng, lá trầu, trấu, gừng... Chính thứ men này làm nên hương vị độc đáo của rượu cần - một trong những lễ vật không thể thiếu trong các sự kiện, hoạt động quan trọng của cộng đồng người H're.

“Để tạo ra men tự nhiên phải tuân thủ đúng và đủ các công đoạn. Đầu tiên, chuẩn bị đầy đủ các nguyên liệu đã nêu trên, rửa sạch và giã thật nhuyễn, sau đó ủ và phơi trên gian bếp từ nửa tháng trở lên. Men đã làm xong mang thả trực tiếp vào ché rượu có sẵn các nguyên liệu nấu chín” - bà Phạm Thị Ố (70 tuổi, xã Ba Giang, hyện Ba Tơ)- người có thâm niên hơn 50 năm nấu rượu cần chia sẻ.

Theo bà Ố, rượu cần được làm từ men tự nhiên có thể nấu từ khoai mì, gạo, bắp. Nhưng ngon nhất phải từ gạo lúa rẫy. Do vậy, năm nào, gia đình bà cũng trồng lúa rẫy để làm nguyên liệu nấu rượu.

Một ché rượu cần sau khi ủ có thể uống sau 1 tuần vào mùa nắng, 3 tuần vào mùa mưa. Nhưng rượu càng ủ kỹ, để càng lâu càng ngon, càng đậm đà. Để chuẩn bị cho Tết Nguyên đán, thường người nấu đã ủ rượu từ cách đây nhiều tháng.

Ché rượu cần chuẩn vị truyền thống có màu trắng đục. Khi uống một ngụm, rượu lúc đầu có vị chua cay nơi đầu lưỡi, nhưng ngay sau đó hương vị nồng nàn, ngọt dịu lập tức thay thế. Rượu cần làm từ men rừng còn hay ở chỗ, uống say thế nào cũng không bị đau đầu. Sau một giấc ngủ thức dậy, người từng say rượu lại khỏe mạnh, tươi tỉnh.

Khát vọng đưa thức uống truyền thống thành “sứ giả”

Rượu cần truyền thống của người H're độc đáo là vậy, nhưng dần dần lại bị thay thế bởi những sản phẩm rượu công nghiệp. Trăn trở với thức uống được xem như “linh hồn” trong các dịp lễ, Tết của đồng bào mình, anh Phạm Xuân Sang (37 tuổi, thị trấn Ba Tơ, huyện Ba Tơ) tìm cách hồi sinh rượu cần.

“Mình cũng là người H’re nên luôn ấp ủ ước mơ xây dựng một thương hiệu rượu cần đặc sản, gìn giữ những giá trị truyền thống lâu đời của đồng bào mình”- anh Sang trải lòng.

Anh Sang hiện đang là giáo viên. Cơ duyên và có lẽ cũng là may mắn khi anh có nhiều năm gắn bó, làm việc ở xã Ba Nam (huyện Ba Tơ). Tại vùng đất này, các giá trị văn hóa truyền thống của người H’re, trong đó có công thức làm rượu cần vẫn còn giữ vẹn nguyên.

“Ở Ba Nam, làng nào cũng biết chế biến loại men này để nấu rượu như một nghề truyền thống, nhất là Làng Dút. Bây giờ vẫn còn đến 20 hộ trong làng thường xuyên nấu rượu cần, mình qua đó học nghề từ họ. Rượu cần do người dân ở đây làm ra là thơm ngon nhất” - anh Sang chia sẻ.

Với mong muốn người dân và du khách ở các nơi khác đến với Ba Tơ sẽ có một sản phẩm đặc trưng của địa phương mang về làm quà biếu cho người thân và bạn bè, anh Sang thành lập hộ kinh doanh Green Food, cùng 4 người bạn khác cùng nhau hợp sức, khởi nghiệp đưa rượu cần ra thị trường.

“Năm 2019, nhóm chỉ làm thử 50 ché. Những mẻ rượu đầu tiên còn nhiều thiếu sót, không đạt chất lượng như mong muốn nhưng nhưng dần dần, rút được kinh nghiệm nên rượu càng ngày càng ngon hơn. Sau này, khi mang rượu về Ba Nam, nhìn những cái gật đầu và nụ cười của các già làng khi thưởng thức, chúng tôi biết rằng mình đã thành công” - anh Sang kể lại.

Rượu cần ngon phải được hương vị truyền thống. Khi vít ống hút rượu cần làm từ những cây triêng (tiếng Việt gọi là cây bòn bon), người uống sẽ cảm nhận được hương vị hơi cay cay, đắng nồng, có chút nhẫn, chua, ngọt… Còn muốn sản phẩm dễ tiêu thụ, hương vị phải phù hợp với đại đa số khách hàng, bớt đắng nồng.

“Để đạt được 2 tiêu chí này phải có bí quyết. Cơm rượu không nấu quá chín nhưng cũng không quá sống. Cơm nấu xong để nguội ở một nhiệt độ nhất định, không quá nóng cũng không nguội. Sau đó, lấy cơm mang ra trộn với men tự nhiên theo một tỷ lệ phù hợp, bỏ vô ché, đậy nắp kín, để lên men trong khoảng 15 - 20 ngày là sử dụng được” - anh Sang bật mí.

Vượt qua giai đoạn thử thách ban đầu, nhờ chú trọng về cả chất lượng, mẫu mã sản phẩm, thông qua nhiều hình thức quảng bá, rượu cần của anh Sang và cộng sự dần được thị trường biết đến. “Trước Tết Nguyên đán Quý Mão 2023, vừa đi dạy về là lo nấu rượu, bận đến mức không có thời gian ăn nghỉ. Nhưng bù lại, 700 ché rượu đều được tiêu thụ hết” - anh Sang cười, chia sẻ.

Không dừng lại ở việc gìn giữ và phát triển rượu cần, nhận thấy Ba Tơ là vùng đất có tiềm năng rất lớn để phát triển du lịch, nhóm của anh Sang còn gửi gắm hy vọng, mỗi ché rượu cần làm ra đều trở thành “sứ giả” truyền tải những nét văn hóa đặc sắc của đồng bào H're đến với du khách gần xa. Từ đó, giúp người dân phát triển kinh tế từ chính những kinh nghiệm, bản sắc của đồng bào H're.

Rượu cần Green Food là sản phẩm đầu tiên, duy nhất ở huyện Ba Tơ được quan tâm đầu tư, hướng dẫn hoàn thiện hơn để trở thành sản phẩm OCOP, góp phần giữ gìn những giá trị truyền thống đặc trưng của người H’re, phát triển du lịch địa phương trong thời gian đến.

Các sản phẩm của chúng tôi không dành cho người dưới 18 tuổi, phụ nữ đang mang thai. Thưởng thức có trách nhiệm! Không lái xe khi đã uống rượu bia.

Công ty Chúng tôi Cam kết bán hàng 100% chính hãng, đúng giá, đúng chất lượng sản phẩm, dịch vụ đã công bố trong gian hàng:

✔ Quý khách mua hàng được kiểm tra trước khi thanh toán

✔ Được đổi trả nếu hàng bị lỗi hỏng không đặt yêu cầu do vận chuyển.

✔ Quý khách mua hàng thanh toán theo hình thức:nhận hàng và gửi tiền cho người Ship hàng!

✔ Thời gian giao hàng: Đơn mua lẻ phụ thuộc vào đơn vị ViettelPost. Đơn mua Sỉ Chúng tôi sẽ thuê xe chuyên chở tận nơi nhận!

✔ Quý khách mua hàng bấm nút: Đặt Mua sau đó điền đầy đủ thông tin và ghi chú thời gian có thể nhận hàng.

✔ Công ty chúng tôi sẽ trực tiếp gửi hàng về địa chỉ Quý khách yêu cầu.

✔ Đơn cần Gấp trong phần Đặt Mua ghi chú: Gửi Grab và Quý khách tự trả phần phí này.

✔ Quý khách đặt đơn không cần đăng ký thành viên.